Еўрапарламент заклікаў ЕС да больш жорсткіх санкцый супраць беларускага рэжыму

Еўрадэпутаты рэкамендуюць Радзе ЕС прыняць дадатковыя меры ў дачыненні да беларускага рэжыму, пашырыць персанальны санкцыйны спіс і падумаць аб увядзенні сектаральных санкцый, паведамляе dw.com.

У Еўрапарламенце лічаць, што Еўрасаюзу варта падумаць над увядзеннем сектаральных санкцый у дачыненні да Беларусі. Пра гэта гаворыцца ў рэкамендацыі Радзе ЕС і вярхоўнага прадстаўніка па знешняй палітыцы Жозепу Барэлю па адносінах з Беларуссю. Гэты дакумент быў зацверджаны у сераду, 21 кастрычніка. Як паведамляе карэспандэнт DW, "за" прагаласавалі 602 еўрадэпутата, 44 былі "супраць", яшчэ 44 устрымаліся.

Якія санкцыі Еўрапарламент прапануе ўзмацніць

"Разгледзець сектаральныя санкцыі ў дачыненні да Беларусі, якія маглі б узмацніць ціск на рэжым, але не павінны прывесці да доўгатэрміновага негатыўнага ўплыву на насельніцтва", — гаворыцца ў рэкамендацыі. Дакумент не з'яўляецца абавязковым да выканання, але Рада ЕС, якая вызначае знешнюю палітыку аб'яднання, павінна прымаць яго пад увагу.
Раней Еўрасаюз ужо ўвёў санкцыі супраць 40 высокапастаўленых чыноўнікаў Беларусі, якіх у ЕС лічаць адказнымі за фальсіфікацыю прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня і рэпрэсіі супраць удзельнікаў акцый пратэсту. На мінулым тыдні Рада ЕС вырашыла пачаць падрыхтоўку да ўнясення ў санкцыйны спіс і асабіста Аляксандра Лукашэнку, які абвясціў сябе прэзідэнтам Беларусі па выніках выбараў 9 жніўня. Еўрапарламент жа рэкамендуе дадаць у спіс не толькі Лукашэнку, але яшчэ і "значную колькасць" чыноўнікаў вышэйшага рангу і сярэдняга звяна,"адказных за парушэнні грамадзянскіх правоў і правоў чалавека".
Еўрадэпутаты заклікалі таксама завяршыць працу па стварэнні механізму санкцый за парушэнні правоў чалавека. Адпаведную прапанову ў панядзелак Еўракамісія ўнесла. Яе яшчэ павінна зацвердзіць Рада ЕС. У сваёй рэкамендацыі Еўрапарламент заклікаў прымяніць гэты механізм супраць беларускіх чыноўнікаў, "уключаючы следчых і суддзяў, якія вядуць крымінальныя справы супраць палітычных зняволеных".
У дакуменце дзеянні рэжыму Лукашэнкі названыя не толькі тымі, якія супярэчаць прынцыпам дэмакратыі, еўрапейскіх каштоўнасцяў і волі народа Беларусі, але і кваліфікуюцца як "крымінальныя". Еўрапарламент "запатрабаваў неадкладна спыніць гвалт, жорсткія рэпрэсіі, катаванні і пераслед мірных пратэстоўцаў". Акрамя таго, еўрадэпутаты лічаць неабходным правесці пільнае міжнароднае расследаванне "злачынстваў, учыненых супраць жыхароў Беларусі праваахоўнымі органамі".
Дакумент заклікае Еўрасаюз разгарнуць спецыяльную праграму падтрымкі "ахвяр палітычных рэпрэсій і міліцэйскага гвалту": юрыдычныя кансультацыі, матэрыяльную і медыцынскую дапамогу, магчымасць для рэабілітацыі.
У гэтым кантэксце еўрадэпутаты заклікалі пашырыць дзеючыя з 2006 года санкцыі, якія забараняюць пастаўляць у Беларусь сродкі, якія можна выкарыстоўваць для падаўлення пратэстаў. У гэты спіс яны прапануюць ўнесці, напрыклад, выведвальныя беспілотнікі.
Экс-кандыдата ў прэзідэнты Беларусі Святлану Ціханоўскую еўрадэпутаты называюць "абраным прэзідэнтам у вачах народа Беларусі" і дадаюць, што па незалежных сацыялагічных апытаннях яна "атрымала больш за палову галасоў" на выбарах 9 жніўня. Пры гэтым Еўрапарламент спасылаецца на апытанне платформы "Голас". Варта, праўда, адзначыць, што ў справаздачы "Голаса" гаворыцца толькі, што выбары сфальсіфікаваныя, але няма даных аб выніках галасавання, паколькі актывісты мелі магчымасць праверыць пратаколы толькі з часткі выбарчых участкаў.
Еўрапарламент заклікаў улады Беларусі пагадзіцца на дыялог з Каардынацыйнай Радай і як мага хутчэй правесці новыя, свабодныя і сумленныя выбары. На думку еўрадэпутатаў, сапраўдная канстытуцыйная рэформа ў Беларусі магчымая толькі пасля такіх выбараў.
Унесены ў дакумент і шэраг прапаноў, выказаных напярэдадні падчас абмеркавання Еўрапарламентам праекта рэкамендацыі. У прыватнасці, еўрадэпутаты выступаюць за стварэнне спецыяльнай місіі, сфарміраванай з былых прэзідэнтаў і прэм'ер-міністраў краін ЕС. Такая місія "павінна была б дапамагчы спыніць гвалт, спрыяць вызваленню палітычных зняволеных і затрыманых, а таксама праверыць на ўнутраным і міжнародным узроўні ўсе магчымасці стварэння ўмоў для інклюзіўнага палітычнага дыялогу ў Беларусі", — гаворыцца ў прынятай рэкамендацыі.