Мінск абарваў усе перспектывы хоць бы нармалізацыі адносін з ЗША

Вашынгтон не толькі верне санкцыі супраць Беларусі, але і будзе іх паслядоўна рабіць больш жорсткімі, мяркуе палітолаг Арсень Сівіцкі.

ЗША гатовыя з 26 красавіка 2021 года аднавіць раней адмененыя аднабаковыя санкцыі ў дачыненні да беларускіх прадпрыемстваў. У спісе іх сем: ААТ «Белшына», «Гродна Азот», «Гродна Хімвалакно», «Лакафарба», «Нафтан», «Полацк-Шкловалакно», «Беларускі нафтавы гандлёвы дом». 12 красавіка стала вядома пра затрыманне ў Маскве юрыста Юрыя Зянковіча, які мае беларускае і амерыканскае грамадзянства. Гэты факт абмяркоўваўся як вяртанне афіцыйнага Мінска да гандлю палітвязнямі — затрыманне амерыканскага грамадзяніна, маўляў, будзе дадатковым элементам гандлю або ціску ў адказ беларускіх улад. Аднак падзеі мінулай суботы ставяць пад сумнеў хоць нейкі дыялог Мінска і Вашынгтона наогул. Нагадаем, 17 красавіка Аляксандр Лукашэнка заявіў пра затрыманне групы, якая планавала замах на яго і яго дзяцей, і звязаў яе са спецслужбамі ЗША. Федэральная служба бяспекі Расіі ў той жа дзень выступіла з заявай, у якой сцвярджае, што затрыманыя ў Маскве беларускі палітолаг Аляксандр Фядута і амерыканскі адвакат беларускага паходжання Юрый Зянковіч планавалі ваенны пераварот у Беларусі.
Як адзначае ў інтэрв'ю Thinktanks.by кіраўнік Цэнтра стратэгічных і знешнепалітычных даследаванняў Арсень Сівіцкі, пасля суботніх заяў у выпадку з затрыманнем Юрыя Зянковіча ўжо не столькі важны той факт, што ён з'яўляецца амерыканскім грамадзянінам, «важныя прамыя абвінавачванні кіраўніцтва ЗША ў падрыхтоўцы аперацыі па ліквідацыі кіраўніка беларускай дзяржавы». «Відавочна, што такія жорсткія заявы з боку афіцыйнага Мінска толькі ўскладняюць і так дастаткова сур'ёзна пагоршаныя адносіны. Па сутнасці, словы і дзеянні Лукашэнкі не пакідаюць Злучаным Штатам ніякага іншага выбару, акрамя як сапраўды разглядаць санкцыі ў якасці свайго асноўнага інструмента выбудоўвання адносін з афіцыйным Мінскам, — падкрэсліў Арсень Сівіцкі. — Я мяркую, што з 26 красавіка Злучаныя Штаты будуць паступальна вяртаць санкцыйны рэжым, які дзейнічаў да 2015 года і потым быў замарожаны, а пасля гэтыя санкцыі зробяць больш жорсткім».
Палітолаг таксама адзначыў, што ў цэлым Вашынгтон дэ-факта прызнае, што Беларусь уваходзіць у зону геапалітычнага ўплыву Расіі. «У прыватнасці, у адным з апошніх дакладаў дырэктара нацыянальнай выведкі ЗША ўказваецца, што ў выпадку калі Крэмль захоча ўвесці войскі ў Беларусь, то ён гэта зробіць без якіх-небудзь перашкод. У дакладзе не праглядаецца асаблівага жадання Вашынгтона супрацьстаяць рэалізацыі гэтай задумы», — сказаў Арсень Сівіцкі. «Такім чынам атрымліваецца, што напярэдадні перамоў паміж Аляксандрам Лукашэнкам і Уладзімірам Пуціным, якія прызначаныя на 22 красавіка, Мінск радыкальна пагоршыў свае перамоўныя пазіцыі, абарваўшы якія-небудзь перспектывы нават калі не нармалізацыі адносін са Злучанымі Штатамі, то хаця б падтрымання нейкага прагматычнага дыялогу. І не выключана, што да гэтай аператыўнай камбінацыі, вынікі якой нам прадэманстравала дзяржаўнае тэлебачанне, мае непасрэднае дачыненне расійскі бок, мэта якога заключалася ў тым, каб пераканаць Аляксандра Лукашэнку ў падрыхтоўцы перавароту Злучанымі Штатамі — і ў выніку паспрыяць яшчэ большаму пагаршэнню двухбаковых адносін Вашынгтона і Мінска», — падкрэсліў палітолаг.
На думку Арсеня Сівіцкага, Масква мела на мэце «выставіць сябе выратавальнікам Лукашэнкі і паставіць яго ў яшчэ больш залежнае становішча, каб такім чынам дамагчыся ад яго яшчэ большых саступак, якія могуць быць звязаныя як з параметрамі будучага транзіту ўлады ў Беларусі, так і з паглыбленнем інтэграцыі, перш за ўсё, вядома, у ваенна-палітычнай сферы». «Аднак тут таксама існуе пэўная доля невядомасці. Справа ў тым, што, паводле "Акта аб дэмакратыі, правах чалавека і суверэнітэце Беларусі", які быў прыняты Кангрэсам ЗША яшчэ ў мінулым годзе і падпісаны прэзідэнтам Дональдам Трампам, любыя працэсы інтэграцыі, якія будуць адбывацца ў рамках Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі пасля прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 года, не будуць лічыцца легітымнымі. Гэта значыць, Злучаныя Штаты не будуць прызнаваць гэтыя працэсы законнымі і будуць разглядаць іх як незаконны падрыў з боку Расіі суверэнітэту і незалежнасці Беларусі, што можа правакаваць увядзенне санкцый у дачыненні да Расіі ў будучыні, — сказаў Арсень Сівіцкі. — Таму нягледзячы на ​​тое, што ўся гэтая сітуацыя спрыяе Крамлю ў правядзенні сваіх стратэгічных нацыянальных інтарэсаў у дачыненні да Беларусі, калі адносіны паміж Вашынгтонам і Масквой зноў пагоршацца, то не выключана, што Злучаныя Штаты проста будуць выкарыстоўваць фактар ​​умяшання Расіі ва ўнутраныя справы Беларусі для яшчэ большага ўзмацнення жорсткасці санкцыйнага ціску на Расійскую Федэрацыю. Так што не ўсё так адназначна. Калі цяпер Злучаныя Штаты ўсё больш і больш губляюць цікавасць да Беларусі, таму што яны, напрыклад, не гатовы з Расіяй сварыцца з-за нашай краіны, бо тут не маюць значных інтарэсаў, то ў будучыні гэтая сітуацыя можа кардынальна змяніцца, як гэта адбывалася паміж 2014-м і 2020-м гадамі. Тады для Злучаных Штатаў захаванне Беларусі ў якасці незалежнай і суверэннай дзяржавы было важным інструментам падтрымання бяспекі сваіх саюзнікаў у рэгіёне».
Сітуацыя таксама пагаршае і пазіцыю Аляксандра Лукашэнкі на бліжэйшых перамовах з Уладзімірам Пуціным: «ва ўмовах, калі Мінск не можа працаваць у рэжыме шматвектарнасці і прыцягваць падтрымку іншых цэнтраў сілы — такіх, як ЗША і ЕС, з якімі адносіны дасягнулі чарговага дна, але і Кітая, які зацікаўлены ў нармальных адносінах Беларусі і Захаду». «Беларусь становіцца яшчэ больш уразлівай перад абліччам ціску з боку Масквы, якая, несумненна, будзе падштурхоўваць беларускія ўлады да нявыгадных для краіны рашэнняў. Мы гэта ўжо бачылі па ранейшых падзеях, напрыклад, па пераарыентацыі транзітных патокаў з балтыйскіх партоў на расійскія, якія з камерцыйнага пункту гледжання абсалютна невыгадныя, але палітычна неабходныя — бо Лукашэнка вымушаны цяпер расплачвацца за падтрымку, аказаную Расіяй у мінулым годзе. Ну а тое, што Расія цяпер выставіць сябе галоўным выратавальнікам Аляксандра Лукашэнкі і таксама прад'явіць рахунак — тут сумневаў няма», — лічыць Арсень Сівіцкі.