На 10-я ўгодкі забойства Барыса Нямцова cям’я падзялілася ўспамінамі ягонай маці. ВІДЭА
Сям’я крытыка Крамля Барыса Нямцова падзялілася ўспамінамі ягонай маці — праз 10 гадоў пасля таго, як расійскі палітык быў застрэлены на Маскварэцкім мосце. У інтэрв'ю, якое запісала дачка Нямцова, яго маці Дзіна апісвае палітычнае абуджэнне свайго сына, піша Свабода.
Барыс Нямцоў у дзяцінстве з маці Дзінай
Сям’я расейскага апазіцыянера Барыса Нямцова, расстралянага ў Маскве 10 гадоў таму, падзялілася з тэлеканалам «Настоящее время» прыватным відэа, на якім яго маці дзеліцца ўспамінамі пра сына.
Відэа было знята дачкой Нямцова Жаннай у 2023 годзе, у апошнія месяцы жыцця ягонай маці. Гэта дае ўнікальную інфармацыю пра чалавека, які падняўся да вяршыні расейскай палітыкі пры Барысу Ельцыну, перш чым стаць вядомым крытыкам прэзідэнта Уладзіміра Пуціна.
Дзяўчаты называлі яго «паважным»
«Настаўнікі ў школе яго любілі. Дзяўчаты называлі яго «паважным», — расказвае на відэа Дзіна Нямцова. Яна сама памерла ва ўзросце 96 гадоў у лютым 2024 году.
Яна малюе карціну таленавітага хлопчыка, які вырас са сціплага пачатку.
«Яму было вельмі цяжка працаваць дома. У яго было маленькае месца на кухні, але заўсёды нехта замінаў ягонай працы. Часам, калі яму трэба было знайсці месца для працы, ён зачыняўся ў ванным пакоі».
87-гадовая маці Барыса Нямцова Дзіна на пахаванні свайго сына ў Маскве ў сакавіку 2015
Нямцоў вырас у Горкім, які пасля распаду Савецкага Саюза быў перайменаваны назад у Ніжні Ноўгарад, і вывучаў фізіку ў гарадскім універсітэце.
«Ён крытычна ставіўся да таго, што адбываецца ў краіне, — кажа Дзіна. — Гэта было ў часы [савецкага кіраўніка Леаніда] Брэжнева, калі Барыс ужо ведаў, што адбываецца».
Глядзіце таксама
Але менавіта пры пазнейшым савецкім лідару Міхаілу Гарбачову Нямцоў стаў палітычна актыўным. Гарбачоўская палітыка галоснасці і перабудовы замяніла палітычны клімат у краіне, даўшы людзям магчымасць выказвацца.
Палітычнае абуджэнне
«Мы пачалі сачыць за палітыкай, калі пачалася перабудова. Я магу сказаць, што гэта быў той момант, калі ён прыйшоў у палітыку», — кажа маці.
Нямцоў зрабіў паспяховую кар’еру ў хаатычных умовах постсавецкай Расіі 1990-х гадоў, урэшце дасягнуўшы пасады віцэ-прэмʼера пры Ельцыну.
А калі Ельцын прызначыў Пуціна сваім пераемнікам, Нямцоў стаў рэгулярна выходзіць на вулічныя акцыі пратэсту супраць новага, аўтарытарнага павароту Крамля.
«Пуцін — чэкіст з савецкімі манерамі», — сказаў ён у адным з інтэрв'ю.
Нямцоў быў галоўнай фігурай, якая надавала расійскай апазіцыі, якая ўсё больш апыналася ў аблозе, твар з сусветным прызнаннем і павагай. У заходніх сталіцах яго асацыявалі з абяцаннем новай, дэмакратычнай Расіі пасля дзесяцігоддзяў камунізму.
Глядзіце таксама
Калі ён быў забіты ў 2015 годзе, гэта было расцэнена як палітычнае забойства. Пяцёра чачэнцаў былі асуджаныя за заказное забойства, але расійскія праваахоўныя органы ні разу не прыцягнулі нікога да адказнасці за заказ.
У 2016 годзе маці напісала, што апошні раз бачыла яго ў снежні 2014 году.
«Ён выглядаў худым і рассеяным, — сказала яна. — Мне проста ў галаву не прыходзіла, што ўсё так небяспечна».