Як канкурэнты з дапамогай чыноўнікаў з'елі «Кароўку»

У Беларусі банкрутуюцца адна з найбуйнейшых кандытарскіх фабрык краіны — «Іўкон». Вытворчасць у Івянцы вядома з часоў СССР малочнымі цукеркамі «Кароўка».

Як паведамляецца на Адзіным партале фінансавага рынку, вытворчасць па справе аб банкруцтве СП «Іўкон» ААТ распачата 12 чэрвеня па ініцыятыве самога прадпрыемства. Яго прадстаўнікі падалі адпаведную заяву ў Эканамічны суд Мінскай вобласці яшчэ ў красавіку бягучага года «у сувязі з устойлівай неплацежаздольнасцю».
На працягу апошніх гадоў прадпрыемства, якое было створана ў 1955 годзе і кантралявала каля 5% рынку кандытарскіх вырабаў Беларусі, а ў сегменце малочных цукерак было адным з лідараў у СНД (прадукцыя фабрыкі прадавалася ў Расіі, Казахстане, Азербайджане), мае сур'ёзныя фінансавыя праблемы.
«Іўкон» працуе з чыстай стратай чацвёрты год запар. Па выніках 2016 года, згодна гадавой справаздачнасці прадпрыемства, выручка вытворцы знізілася ў 1,4 разы (да 8,5 млн рублёў). Кампанія зноў атрымала чыстую страту (184 тыс. рублёў), хоць яна была менш, чым па выніках 2015 года (1,8 млн рублёў). У 2013 і 2014 гадах «Іўкон» таксама быў стратны.
На афіцыйным сайце фабрыка «Іўкон» называецца «высокатэхналагічнай кандытарскай кампаніяй, адным з вядучых беларускіх вытворцаў малочных цукерак, жэлейных цукерак, памадных цукерак і карамелі». У рэальнасці ж яна даўно прайграла рынак канкурэнтам — як беларускім вытворцам, таксама якія выйшлі ў гэтую нішу, так і замежнікам на чале з украінскай Roshen.
Сярод галоўных прычын праблем вядомай кандытарскай фабрыкі, акрамя ўзмацнення канкурэнцыі, эксперты называюць узровень менеджменту і асаблівасці дзяржаўнай палітыкі ў Беларусі.
Івянецкая фабрыка, акцыяніравана і прыватызаваная ў 1995 годзе, пасля гэтага ніколі не мела дзярждолі. Паводле справаздачы за 2016 год, акцыянерамі «Іўкон» з'яўляюцца дзве юрыдычныя асобы (у тым ліку адзін — нерэзідэнт Рэспублікі Беларусь) і 237 фізічных асоб — у асноўным работнікі фабрыкі. Нерэзідэнтам доўгі час з'яўлялася расійская кампанія. Некаторыя крыніцы звязвалі яе з сям'ёй былога выканаўчага сакратара СНД Івана Каратчэні, які пераехаў на пастаяннае месца жыхарства ў Маскву.
Пікам росквіту «Іўкон» называюць канец 1990-х — пачатак 2000-х гадоў, калі фабрыка стала ядром рэгіянальнага кандытарскага холдынгу. У яго на непрацяглы час увайшла маладзечанская «Канфа».
У сярэдзіне 2000-х гадоў на «Іўкон» памяняліся акцыянеры. Новыя ўладальнікі і запрошаныя імі менеджэры паспрабавалі прыцягнуць інвестара і яго рэсурсы пад мадэрнізацыю. Але ў 2008 годзе супраць канкрэтнай структуры катэгарычна выступіў канцэрн «Белдзяржхарчпрам» («Іўкон» уваходзіць у склад канцэрна, нягледзячы на ​​адсутнасць у капітале дзяржаўнай долі). Праз год рэгулятар змяніў меркаванне аб прыцягненні інвестара, але акцыянерам і кіраўнікам «Іўкон», як паказвае ўзбуджэнне справы аб банкруцтве, не ўдалося вытрымаць узмацнелай канкурэнцыі.
У канцы красавіка па выніках пазачарговага сходу акцыянераў было прынята рашэнне аб звароце ў суд з заявай аб прызнанні эканамічнай неплацежаздольнасці фабрыкі.
Праблемы «Іўкон» сур'ёзна паўплывалі на сацыяльную сітуацыю ў пасёлку — фабрыка была адным з валаўтваральных прадпрыемстваў не толькі Івянца, але і ўсяго Валожынскага раёна. У 2006 годзе на ёй працавала 516, у 2012 годзе — каля 444, у 2015 годзе — ужо толькі 275 мясцовых жыхароў.
Сяргей Веснін, zautra.by
Пераклад НЧ