У Беларусі здзімаецца знешнеэканамічны «цуд»

Красавіцкія дадзеныя прынеслі не вельмі аптымістычныя сігналы аб знешнім гандлі. Паляпшэнне таварнага сальда да папярэдняга годзе імкліва знікае.

Чыноўнікі любяць казаць пра рост аб’ёмаў знешняга тавараабароту і агульнае аднаўленне да дакрызісных ўзроўняў. Праўда, за траскучымі славеснымі інтэрвенцыямі хаваюцца дэталі, якія хутка нівелююць гэты аптымізм, пішуць banki24.by.

У знешнім гандлі любой краіны важны не столькі яе аб’ём, колькі збалансаванасць. Калі ёсць мэта прыцягнуць валюту ў краіну і за кошт гэтага расплачвацца з абавязкамі, то трэба не дапускаць разрастання «дзіркі» ў балансе экспарту і імпарту. Бо якая карысць дзяржаве ад таго, што ў вас шалёныя абароты на знешнім контуры, калі ў выніку імпарт перавышае экспарт на мільярды долараў, і вы выдаткоўваеце валюту, а не зарабляеце яе? У гэтым выпадку для кампенсацыі наступстваў трэба альбо зацягваць паясы ўнутры краіны, альбо залазіць у новыя даўгі, альбо аб’яўляць дэфолт па знешніх абавязацельствах.

Вось і ў 2021 годзе прыкметна, што беларуская эканоміка пачынае ўкатвацца ў заезджаную каляіну. За 4 месяцы імпарт тавараў аказаўся больш экспарту на 931 млн USD. У студзені паляпшэнне памеру сальда гандлю ў параўнанні з 2020-м склала 172 млн USD, у лютым — 178,5 млн USD, у сакавіку — 116,2 млн USD, а ў красавіку — усяго 35 млн USD. Так адбылося з-за таго, што па выніках красавіка імпарт павялічыўся практычна на тую ж велічыню, што і экспарт — на 1,314 млрд USD супраць 1,349 млрд USD.

У 1 квартале прыросты імпарту прыкметна адставалі ад прыростаў па экспарце. Пагаршэнне сітуацыі генеруюць два асноўныя напрамкі — Расія і краіны па-за межамі СНД. За красавік 2021-га імпарт Беларусі з РФ падскочыў аж на 883,7 млн USD да супастаўнага месяца 2020 года. У выніку сальда гандлю з расійцамі ў красавіку пагоршылася адразу на 450,3 млн USD. Адпаведна, знізіўся і каэфіцыент пакрыцця імпартных паставак з РФ экспартнымі — да 66,9% супраць 82% годам раней. Гэта значыць, што ў красавіку-2021 на кожныя 100 USD расейскага імпарту прыпадала толькі 66,9 USD беларускага экспарту, тады як у 2020 — м-82 USD.

У рэгіёне «краіны па-за СНД» красавіцкі імпарт вырас да 2020 года на 357,4 млн USD, хоць яшчэ зімой імпарт адставаў ад узроўню мінулага года. На гэтым геаграфічным кірунку Беларусь таксама стала «экспартнадэфіцытнай» краінай. Калі ў зімовыя месяцы экспарт РБ у краіны па-за СНД перавышаў імпарт, то ў красавіку каэфіцыент пакрыцця апусціўся ніжэй за 100%.