«Атрымліваецца, што можна толькі трошкі паэксперыментаваць з асіметрычнасцю»

Тэлеграм-канал «Лісты да дачкі» ва ўласцівай яму публіцыстычнай манеры піша пра беларускі адказ на заходнія санкцыі – бессэнсоўны і бязлітасны. Але яны падабралі для гэтага іншыя словы.

Учора беларускія ўлады пачалі ўжо адказваць на ўсе гэтыя бездапаможныя і, што характэрна, няўмелыя санкцыі. Прынамсі, на еўрапейскія. Пра амерыканскія яны нешта выразна маўчаць. Мабыць, амерыканскія настолькі бездапаможныя, што не заслугоўваюць ніякага адказу. І лепш іх не згадваць лішні раз. А яшчэ лепш — нават не глядзець у той бок. Таму што, калі заплюшчыць вочы, то можна зрабіць выгляд, што ніякіх амерыканскіх санкцый наогул не існуе.

А на еўрапейскія пачалі ўжо адказваць. І ведаеш што? Я па-ранейшаму не ўражаны. Вось навошта было чакаць тры дні, каб увесці санкцыі супраць еўрапейскіх і амерыканскіх авіякампаній? Яны і так з лета сышлі на добраахвотную самаізаляцыю ад беларускай паветранай прасторы. Санкцыянуй у сваё задавальненне — усё роўна ніхто не заўважыць (у інтарэсах дадзенага тэксту слова «санкцыянаваць» ужываецца ў няправільным значэнні «ўводзіць санкцыі»).

А іншыя санкцыі ў адказ, мабыць, занадта жудасныя, каб пра іх можна было казаць услых. Таму што побач могуць апынуцца дзеці. А дзецям, з-за іх далікатнага ўзросту, яшчэ занадта рана ведаць усе гэтыя жудасныя падрабязнасці контрсанкцыйных мерапрыемстваў. Таму беларускія ўлады, па-першае, пашырылі сакрэтны спіс асоб, якім забаронены ўезд на тэрыторыю Саюзнай дзяржавы. А па-другое, збіраюцца прыняць «шэраг іншых крокаў» такога ж «непублічнага характару».

І я лічу, што контрсанкцыі непублічнага характару — гэта нават больш зручна, чым сустрэчы ў Стакгольме з еўрапейскімі палітыкамі, чые імёны нельга называць. Можна зрабіць выгляд, што бязлітасна санкцыянавалі наогул літаральна ўсё і кожнага. Вось калі, скажам, удараць зараз маразы, то заўсёды можна растлумачыць, што гэта вынік непублічных контрсанкцыённых мерапрыемстваў, прынятых беларускімі ўладамі ў адказ на непрыязныя крокі асобных еўрапейскіх партнёраў. А не таму, што зіма.

І ўвогуле, беларускія ўлады аказаліся, вядома, у некалькі двухсэнсоўным становішчы. Таму што нездаволеная геапалітычная веліч патрабуе жорсткага і месцамі асіметрычнага адказу. А здаровы сэнс нясмела шэпча пра адэкватнасць. Таму што жорсткі адказ мультыплікуе эфект ад усіх гэтых еўрапейска-амерыканскіх санкцый у непрадказальнай прагрэсіі. А эканамічны цуд цяпер не ў тым стане, каб дазволіць сабе эксперыменты.

Так што перад урадам, які якраз цяпер складае спіс забароненых еўрапейскіх тавараў, паўстала цяжкая маральна-эканамічная дылема. Таму што, калі адказваць адэкватна, то адказу ніхто не адчуе, і геапалітычная веліч застанецца нездаволенай. А калі жорстка, то наступствы свайго адказу беларускія ўлады адчуюць першымі, а астатнія ўсё роўна не заўважаць. І, атрымліваецца, што можна толькі трошкі паэксперыментаваць з асіметрычнасцю.