Экс-гендырэктар «Барысаўдрэва» Уладзімір Мальцаў: Я больш не наіўны хлапчук

Праз некалькі гадзін пасля вызвалення ў Барысаве ў доме, які пабудаваў сваімі рукамі, Уладзімір Мальцаў, экс-дырэктар "Барысаўдрэва", які атрымаў тэрмін паводле абвінавачвання ў зрыве тэрміну мадэрнізацыі прадпрыемства, падзяліўся з «Беларускімі навінамі» сваімі думкамі пра перажытае.



Уладзімір Мальцаў. ФОТА: БЕЛАПАН

— Уладзімір, мяркуецца, што ў якой бы непрыемнай сітуацыі чалавек не апынуўся, выходзячы з яе, ён набывае для сябе важны жыццёвы досвед. Дык які ж досвед набыў Мальцаў да 11 сакавіка 2014, да дня свайго затрымання? Вы на «Барысаўдрэве» зрабілі імклівы ўзлёт: за два гады ад в.а. галоўнага інжынера да генеральнага дырэктара. Што нават знайшло адлюстраванне і ў абвінаваўчым заключэнні, і ў прысудзе ў негатыўным свеце, маўляў, «кіраваўся матывамі кар'ерызму».

— Я не рабіў кар'еру, я проста шчыра працаваў. Я ніколі не быў кар'ерыстам і не марыў стаць дырэктарам. Не шукаў цёплыя месцы, не імкнуўся скокнуць вышэй... Я проста люблю працаваць. І мяркую, што кожны чалавек на сваім працоўным месцы павінен добрасумленна выконваць сваю працу. Жонка Лена часта казала, што ўбачыць мяне ляжачым на канапе — не на дабро: альбо захварэў альбо нешта не так.

Ніводнае працоўнае месца, зафіксаванае ў маёй працоўнай кніжцы, я не шукаў. Усе гэтыя месцы мне прапаноўвалі. З самага пачатку.

Калі вучыўся ў тэхнікуме, мне прапанавалі папрацаваць лабарантам. Пасля заканчэння тэхнікума збіраўся паступаць у інстытут, а завуч мне прапанавала застацца выкладчыкам. Незадоўга да жаніцьбы задумаўся аб змене працы, каб больш зарабляць. На барысаўскім заводзе «Аўтагідраўзмацняльнік» мне прапанавалі працу канструктара. Потым там жа паступіла прапанова заняць пасаду галоўнага інжынера. «Барысаўдрэў» зацікавіў тым, што, па сутнасці, пачалося будаўніцтва новага прадпрыемства: новыя тэхналогіі, новае абсталяванне, мне гэта цікава. Цікава па жыцці набываць такі досвед, асвойваць і запускаць нешта новае, патрэбнае і карыснае для людзей. Ствараць новыя працоўныя месцы з мінімальным выдаткам фізічнай сілы, з большай аддачай у эканамічным плане. Гэта мне гэта цікава, гэта маё!

— Аднак з пасадай гендырэктара была некалькі іншая сітуацыя?

— На «Барысаўдрэве» стварылася сітуацыя, калі не засталося ніводнага кіраўніка, здольнага ўзначаліць прадпрыемства. І калі прыехаў Мясніковіч (на той момант прэм'ер-міністр. — Рэд.) для чарговага зняцця чарговага кіраўніка, мне не тое што прапанавалі, а паказалі пальцам: «Будзеш дырэктарам!». Я з самага пачатку не згаджаўся заняць гэтую пасаду.

— А Мальцаў да таго часу быў гатовы ўзначаліць прадпрыемства?

— Не. Я паводле набытага досведу быў і, думаю, заўсёды застануся галоўным інжынерам. Я ведаю абсталяванне, ведаю, як яно павінна працаваць і як яго прымусіць эфектыўна працаваць. Я ведаю тэхналогію, здольны ўглыбіцца ва ўсе нюансы, асвоіць усе тонкасці. Камерцыйныя пытанні, пытанні закупкі сыравіны, збыту гатовай прадукцыі гэта не зусім маё. Кожны чалавек павінен займацца сваёй працай, быць прафесіяналам у сваёй сферы.

— Але «лёс» паказаў пальцам, і давялося гэтым займацца, асвойваць новую сцежку. Атрымалася?

— Хто працуе, у таго заўсёды атрымліваецца. Як гаворыцца, вочы баяцца, а рукі робяць. Праводзіліся штотыднёвыя планёркі (штабы па мадэрнізацыі дрэваапрацоўкі пад кіраўніцтвам першага намесніка прэм'ер-міністра Уладзіміра Сямашкі). На іх мне ставіліся канкрэтныя задачы. Штосьці я бачыў сам з таго, што трэба рабіць, нешта даручаў маім намеснікам. Заўсёды ў аснову ставіліся выканаўчасць, добрасумленнасць і якасць выканання даручэнняў. І імкненне зрабіць лепш сёння, не адкладаючы на ​​заўтра. Гэтыя задачы выконваліся. Таму і знікаў на працы да 10-11 гадзін вечара.

— А потым раніцай 11 сакавіка 2014 г на гендырэктара надзелі кайданкі, і настаў час набываць зусім іншы досвед. Як гэта было?

— Напярэдадні, вечарам 10 сакавіка, я праводзіў планёрку. Гэта быў першы дзень, калі я выйшаў з бальнічнага. Падчас планёркі мне патэлефанавалі са Следчага камітэта і запрасілі на чарговы допыт у якасці сведкі. Будучы на ​​бальнічным, быў час усё абдумаць. Я зразумеў, што далей не змагу цягнуць гэты воз. Мае неаднаразовыя просьбы вызваліць ад пасады, адхіляліся. Ды і дзявяты дэкрэт не дазваляў сысці паводле ўласнага жадання. Я гатовы быў застацца галоўным інжынерам, начальнікам цэха, кім заўгодна. Таму на планёрцы я сказаў, што праз тыдзень-два... «Барысаўдрэў» як раз атрымліваў новую тэхніку для лесанарыхтоўкі, у тым ліку і МАЗы-лесавозы. Начальніка лесанарыхтоўкі Ігнатовіча я папярэдзіў, каб адну машыну пакінуў для мяне. Паколькі мне не даюць звольніцца, то я наважыў перавесціся кіроўцам.

Фізічна я ўжо больш не мог цягнуць цяжар у такім аб'ёме, што ад мяне патрабавалі. Да майго прызначэння на «Барысаўдрэве», калі не памыляюся, было дзевяць намеснікаў генеральнага дырэктара. Калі я прыйшоў — засталося тры. Усю працу цягнуў на сабе. А 11 сакавіка раніцай прыехаў на Фрунзе, 19 (адрас ўправы Следчага камітэта) і мне там сказалі: «Мы вас затрымліваем».

— І пачаўся адлік набыцця іншага досведу...

— Турэмнага досведу.

— У якога ёсць канкрэтны тэрмін: пятнаццаць месяцаў.

— Без дзевяці сутак шаснаццаць месяцаў.

— Зыходзячы з гэтага досведу, не па ўласнай волі набытага, што ён даў Мальцаву.

— Ці досвед гэта? На мой погляд, гэта больш школа. Чаму я навучыўся, што з яе вынес? Цяпер я не буду тым наіўным хлапчуком, які намагаецца зрабіць для людзей, дзяржавы нешта добрае. Я буду чалавекам, які стане, перш за ўсё, надаваць час сям'і, дзецям. Добрасумленнае стаўленне да працы застанецца, па-іншаму не магу, але праца не будзе на першым месцы. Не буду праяўляць імкнення, ініцыятыву, якія былі да ўсяго гэтага.

— Турэмны ўніверсітэт Мальцава адбіўся на характары?

— Так, характар ​​змяніўся. А як інакш? Робіш дабро, сябе не шкадуеш, ахвяруеш інтарэсамі сям'і, а гэта, выяўляецца, крымінальна-каральная дзея! Я зразумеў, што ў шматлікіх выпадках рабіць людзям дабро нельга. Патлумачу. Гэта і тая ж ананімка, якую напісалі на мяне і якую разглядалі ў вышэйстаячых інстанцыях, тыя ж паказанні сведак некаторых асоб, якія асцерагаюцца за сваю шкуру. Для сябе я зразумеў, хто яе беражэ, у таго ў лычык у пушку. Каб выратаваць сваю шкуру, гэтыя людзі гатовыя абвінаваціць іншых ва ўсіх смяротных грахах, людзей часам невінаватых. А па ланцужку пакутуюць і іншыя людзі, якія наогул не маюць ніякага дачынення да справы.

— Пытанне пра будучыню. Галава сям'і вярнуўся дадому і абавязаны прыняць груз адказнасці за сям'ю, які ўсе гэтыя доўгія месяцы несла на сваіх далікатных плячах ваша жонка. Я бачу ваш дом, вашых дзяцей, ведаю, як Алена змагалася за вас і магу сказаць толькі адно: ваша сяброўка жыцця — баец, яна справілася з усім, што прыйшлося перажыць. Цяпер мужчына абавязаны думаць, як сям'ю ўтрымліваць.

— У такога кшталту сітуацыях, у якой апынуўся я, набываеш не толькі досвед, але і робіш сапраўдныя адкрыцці. Я і не ведаў, што ў мяне такая жонка! Дзякуй ёй за цярпенне, разуменне і каханне.

Пра будучыню... Праблем на сённяшні дзень назапасілася вельмі шмат. Напэўна, і пазык шмат, трэба думаць, як іх аддаваць. Цяпер я не гатовы сказаць, кім і дзе буду працаваць. Яшчэ дзесяць месяцаў таму я нешта планаваў на гэты конт, але сёння па сітуацыі і майму стану я не гатовы адказаць на гэтае пытанне. Трэба агледзецца.

У першую чаргу трэба прывыкнуць да жыцця на волі. Гэта першае, а далей...

Калі я знаходзіўся ў турме, мне прапаноўвалі працу. Скажу так: гэтыя людзі цяпер знаходзяцца за межамі Беларусі і клічуць да сябе працаваць. Ведаю адно — без працы не застануся.

— І толькі ў турме Мальцава ацанілі!

— За кратамі ты 24 гадзіны знаходзішся на вачах. Схавацца няма дзе. Ты пастаянна на ўвазе, з табой пастаянна маюць стасункі, і ты становішся празрыстым, безабаронным, цябе вывучаюць наскрозь. Думаю, за шаснаццаць супольных гадоў жыцця з жонкай яна мяне менш ведае, чым людзі даведаліся пра мяне там, у замкнёнай прасторы.

— Дзякуй, Уладзімір, за гутарку.

— З той інфармацыі, якая да мяне даходзіла ў месцах пазбаўлення волі, СМІ аб'ектыўна асвятлялі ход судовых пасяджэнняў. Таму дзякуй журналістам за прафесійную працу. Дзякуй знаёмым і не знаёмым людзям, якія падтрымлівалі мяне і маю сям'ю.