У Беларусі могуць вынесці новы расстрэльны прысуд

За забойства пенсіянераў пад Слуцкам пракурор запрасіў расстрэл.

Віктар Скрундзік Фота: Сяргей Балай, TUT.BY

Віктар Скрундзік Фота: Сяргей Балай, TUT.BY

Дзяржабвінаваўца запрасіў пакаранне для фігурантаў справы аб забойстве двух пенсіянераў і замаху на жыццё трэцяй пад Слуцкам. Двух пажылых мужчын не проста жорстка забілі, іх спалілі жыўцом. Абвінавачаныя мянялі паказанні падчас працэсу, ні адзін не прызнаў сябе вінаватым цалкам. Пракурор просіць прызначыць аднаму фігуранту смяротнае пакаранне, астатнім — працяглыя тэрміны пазбаўлення волі — 18 і 22 гады.
14 студзеня 2019 года ў вёсцы Сухоўчыцы быў забіты 79-гадовы Міхаіл Шугалей. Абвінавачванні прад'яўленыя 29-гадоваму Віктару Скрундзіку і 33-гадоваму Валянціну Бушніну. Па версіі следства, пажылога чалавека спачатку душылі шнурком ад спартыўных штаноў, а потым зрабілі ў яго доме пажар. Як паказала экспертыза, падчас падпалу мужчына быў яшчэ жывы, гэта значыць яго спалілі жыўцом. З дому ахвяры тыя, хто нападаў, вынеслі 50 рублёў.
Бушніна абвінавачваюць у падбухторванні да забойства, то-бок забіваў старога, як паказана ў абвінавачванні, Скрундзік, але Бушнін сказаў яму гэта зрабіць («дзеда трэба прыбіраць») і не спыніў Віктара, калі той душыў пенсіянера і падпальваў яго дом. Валянцін Бушнін заявіў, што вінаватым сябе ў забойстве не прызнае, настойвае, што ўсё зрабіў Скрундзік.

Дом забітага Міхаіла Шугалея. Фота: Дзмітрый Брушко, TUT.BY

Дом забітага Міхаіла Шугалея. Фота: Дзмітрый Брушко, TUT.BY

Праз тыдзень, 21 студзеня 2019 года, адбыўся наступны напад — на 94-гадовага Уладзіміра Гаркавага, ён жыў у вёсцы Ульянаўка. Мужчыну душылі провадам, рамянём і таксама спалілі яшчэ жывым. З яго дома зламыснікі вынеслі 280 рублёў і некалькі бутэлек алкаголю.
Абвінавачванні прад'яўленыя Віктару Скрундзіку і 25-гадоваму Віталю Мяцежу. Мяцеж віну ў забойстве не прызнае, кажа, што злачынства здзейсніў Скрундзік. У судзе Віталь заявіў, што прыяцель яго агаворвае і што падчас следства, калі Мяцеж прызнаваў віну, ён сам сябе агаварыў.
Праз дзесяць дзён, 31 студзеня 2019 года, у вёсцы Сухоўчыцы адбыўся чарговы напад — на 85-гадовую Соф'ю Мацэле. Віктар Скрундзік, якому прад'яўлена абвінавачанне ў замаху на забойства, збіў жанчыну, пагражаў яе забіць і вымагаў грошы. Пенсіянерцы атрымалася выратавацца, таварыш Скрундзіка раптам зайшоў у дом і спыніў яго.

Соф'я Мацэле. Фота: Дзмітрый Брушко, TUT.BY

Соф'я Мацэле. Фота: Дзмітрый Брушко, TUT.BY

Мясцовыя жыхары ў размове з TUT.BY распавялі, што першапачаткова смерць двух пенсіянераў злачынствам не лічылі. Праваахоўнікі прыязджалі на месца пажару, але крымінальны след выяўлены не быў. Пытанні ўзніклі пасля нападу на Соф'ю Мацэле, ёй Скрундзік прыгразіў: «Не дасі грошай, будзе табе, як дзеду Шугалею» (першы забіты. — Заўвага. TUT.BY). Пасля гэтага правялі эксгумацыю целаў, затрымалі па чарзе Скрундзіка, Бушніна і Мяцежа.
Дзяржабвінаваўца Вадзім Лолуа ў спрэчках падкрэсліў, што, як часта бывае пры здзяйсненні асабліва цяжкіх злачынстваў, абвінавачаныя знаходзіліся ў стане алкагольнага ап'янення — па ўсіх эпізодах. Як заяўлялі самі фігуранты, жаданне здабыць грошы на выпіўку было адзіным матывам нападаў. Скрундзік і Бушнін раней ужо былі судзімыя — за крадзяжы, з трох абвінавачаных афіцыйна працаваў толькі Віталь Мяцеж, але, як і яго таварышы, быў заўважаны ў злоўжыванні алкаголем. Фігуранты былі не толькі прыяцелямі, Бушнін жыў разам са стрыечнай сястрой Скрундзіка, а Мяцеж — з яго роднай сястрой. І ў Мяцежа, і ў Бушніна — на выхаванні маленькія дзеці.

Віталь Мяцеж. Фота: Сяргей Балай, TUT.BY

Віталь Мяцеж. Фота: Сяргей Балай, TUT.BY

У судзе высветлілася, што Віталь Мяцеж, знаходзячыся ў СІЗА, атрымаў ліст нібыта ад Віктара Скрундзіка, у якім той просіць узяць на сябе віну за забойства 94-гадовага пенсіянера. Мяцеж перадаў ліст канваіру, па законе тыя, хто знаходзіцца пад вартай, не маюць права перапісвацца. Скрундзік у судзе заявіў, што нічога падобнага ён Мяцежу не пісаў, у лісце не яго почырк. «І які сэнс? Я віну прызнаю цалкам», — заявіў абвінавачаны ў судзе.
На думку пракурора, віна фігурантаў даказаная. Дзяржабвінаваўца просіць асудзіць Віктара Скрундзіка да выключнай меры пакарання — смяротнай кары, Віталя Мяцежа — да 22 гадоў у калоніі, Валянціна Бушніна — да 18 гадоў зняволення.

Валянцін Бушнін Фота: Сяргей Балай, TUT.BY

Валянцін Бушнін Фота: Сяргей Балай, TUT.BY

 Я ім не веру, — заявіў у судзе сын забітага Міхаіла Шугалея. — Тое, што яны зрабілі з дзедам, хай тое ж будзе і з імі.
Па Скрундзіку з пракурорам згодны, — адзначыў унук забітага Уладзіміра Гаркавага. — Па Мяцежу, Бушніну ... Такія людзі не павінны жыць. Яны жорстка забілі пажылых людзей, яны спалілі іх жыўцом за 50 і 200 рублёў. І за гэта ім 18 гадоў і 22 года? Я лічу, яны не павінны жыць. Не веру, што яны могуць выправіцца. Што будзе праз 20 гадоў? Раптам яны выйдуць па амністыі. Баімся мы і нашы дзеці.
Адвакат Скрундзіка лічыць, што пакаранне ў выглядзе расстрэлу занадта суровае. На яго думку, мэты крымінальнага пакарання могуць быць дасягнутыя максімальным тэрмінам пазбаўлення волі, гэта значыць пажыццёвым зняволеннем.
У яго будзе дастаткова часу ўсё ўсвядоміць і зрабіць высновы, — заявіў абаронца.
Паколькі паказанні Віктара Скрундзіка ляглі ў аснову абвінавачання Мяцежа і Бушніна, адвакаты апошніх у сваёй прамове падрабязна спыніліся на асобе Скрундзіка.
 Віктар Скрундзік сам патлумачыў у судзе, што ў стане ап'янення не аддае справаздачу сваім дзеянням, падзеі тых дзён памятае, як у тумане, — адзначыла адвакат Віталя Мяцежа. — Родныя Скрундзіка кажуць пра тое, што калі ён выпіваў, быў неадэкватны, агрэсіўны. «Нічога святога ў яго няма» — гэта словы яго сясцёр. Фактычная жонка Бушніна, Ірына, была вымушаная жыць у адным доме з Віктарам. Яна ўспамінала, што нават у дачыненні да блізкага чалавека, бабулі, якая ўзяла на выхаванне Віктара пасля таго, як яго бацькоў пазбавілі правоў за ганебныя паводзіны, падвяргалася з яго боку і абразам, і фізічным уздзеянняў. Наступная рыса Скрундзіка — схільнасць да агавора. Сёстры заявілі, што Віктар пагражаў ім: у рэшце рэшт, засадзіць іх мужоў. Такія паводзіны былі звязаныя са звычайнай зайздрасцю — і Мяцеж, і Бушнін маюць сем'і і дзяцей, а Скрундзік увесь час бадзяецца, як перакаці-поле. Адносіны Віктара з Віталём Мяцежам і Валянцінам Бушніным былі складаныя. Скрундзік хацеў дамінаваць, у выпадку непадпарадкавання ўжываў фізічную сілу. Ён выкарыстаў у сваіх мэтах Бушніна і Мяцежа. Бо мог пайсці адзін, каб пазычыць грошы і ў Шугалея, і ў Гаркавага, але ўзяў з сабой сяброў, каб у выпадку чаго на іх перавесці стрэлкі, што мы па выніку і бачым. Надзея Скрундзік, сястра абвінавачанага, распавядала, што калі брат западозрыў, што муж расказаў ёй празабойства Гаркавага, прыгразіў: «Я заб'ю цябе і тваіх дзяцей». Яго асобасныя характарыстыкі, адносіны да людзей стваралі пачуццё пагрозы. Доказаў, якія пацвярджаюць вінаватасць Мяцежа ў забойстве, не прадстаўлена. Усё будуецца на словах Скрундзіка, але верыць ягоным словам складана.
Абаронца Валянціна Бушніна таксама лічыць, што Скрундзік абгаварыў таварыша. І настойвае на перакваліфікацыі абвінавачвання з разбою на рабаванне, віны Валянціна ў падбухторванні да забойства, на думку адваката, няма.
— Бушнін віну не прызнаў цалкам. 14 студзеня Віктар прапанаваў схадзіць да знаёмага Шугалея — заняць грошай. Міхаіл Шугалей добра ведаў Віктара, той дапамагаў яму па гаспадарцы. «Калі дзед не дасць грошай, можна будзе забраць сілай, ён нікому не раскажа», — сказаў Скрундзік Бушніну. Гэта значыць схіліў яго да выкрадання грошай. Валянцін у той вечар быў у стане алкагольнага ап'янення, як сказала яго сужыцелька, на нагах стаяць не мог, гэта значыць не ўсведамляў, на што яго запрашаў Скрундзік.
Абаронца адзначыў, што Бушнін толькі ўзяў грошы ў доме пенсіянера, і выйшаў на вуліцу. Забойства і падпал дома, на яго думку, Скрундзік здзейсніў самастойна. У паказаннях Віктара паказана, што гэта Валянцін сказаў яму забіць Шугалея: «Дзеда нельга пакідаць жывым, ён нас здасць».
 У судзе Скрундзік прызнаўся, што наўмысна абгаварыў Бушніна, паколькі яго не задавальняла, што Валянцін жыў у яго доме, са стрыечнай сястрой Скрундзіка. Віктар пасля вызвалення з калоніі лічыў, што гэта яго дом (на самай справе дом належыць бабулі Скрундзіка. — Заўвага. TUT.BY).
Дзяржабвінаваўца звярнуў увагу на псіхалагічны партрэт Віктара Скрундзіка — абвінавачваны праходзіў псіхалагічную экспертызу: нізкая самаацэнка, упартасць, лічыць, што іншыя людзі павінны марнаваць на яго час і несці за гэта адказнасць, імпульсіўны, можа рэзка мяняць стаўленне да людзей, у стане алкагольнага ап'янення неўраўнаважаны і небяспечны.
У ходзе судовага паседжання ні адзін з абвінавачаных не заявіў аб раскаянні, не папрасіў прабачэння ў родных забітых.
— Чужое жыццё для іх нічога не варта, а калі кранула свайго жыцця — пасадзяць на пажыццёвае або невядома што — сябе шкада. Нападалі на бездапаможных — 80- і 90-гадовых дзеля таго, каб грошы забраць ды выпіць! — заяўлялі родныя пацярпелых.
Адар'я Гуштын, tut.by