125 гадоў таму нарадзіўся «вечны вандроўнік» Язэп Драздовіч

«Пагоня», Усяслаў Чарадзей і беларускія лясы ў яго працах суседнічалі з марсіянскія краявідамі і фантастычнымі гарадамі на Месяцы.



«Вечны вандроўнік», помнік Язэпу Драздовічу
Знакаміты беларускі жывапісец, графік, скульптар, пісьменнік, фалькларыст, этнограф і археолаг нарадзіўся 13 кастрычніка 1888 году на хутары Пунько Глыбоцкага раёна ў беднай шляхецкай сям'і.
Язэп Драздовіч вучыўся ў Віленскай мастацкай школе ў прафесара жывапісу Івана Трутнева. Пасля яе заканчэння служыў у войску, працаваў настаўнікам малявання ў жаночай гімназіі ў Мінску. Адначасова, як ілюстратар, ён актыўна супрацоўнічаў з часопісамі і газетамі. Работы Язэпа Драздовіча з'явіліся ў выданнях «Беларускі каляндар на 1910», «Курганная кветка» Канстанцыі Буйло, «Школьны спеўнiк» Антона Грыневіча, а таксама ў яго ўласных кнігах.
У канцы другога дзесяцігоддзя мінулага стагоддзя ён пачаў стварэнне графічнай серыі помнікаў замкавай архітэктуры, ўвасобіў вобраз беларускай прыроды ў графічных лістах «Дзісненшчыне». Сярод жывапісных твораў вылучаюцца карціны з жыцця сярэднявечнай Беларусі — Полацкага княства і Вялікага княства Літоўскага.
Язэп Драздовіч стаў аўтарам скульптуры Францыска Скарыны, кампазіцыі «Плач Гарыслава», партрэтаў - барэльефаў маці і брата.
Падчас сваіх падарожжаў ужо па савецкай Беларусі ён абышоў сотні вёсак, дзе размаўляў з мясцовымі жыхарамі, пісаў дываны, запісваў народныя песні, збіраў і апрацоўваў для слоўнікаў лексіку народнай мовы.
У 1931 годзе Язэп Драздовіч выдае папулярную кнігу па астраноміі на беларускай мове «Нябесныя бегі» і піша графічную серыю карцін на касмічную тэму. Праз год распрацаваў схему цэлага горада на Месяцы з набярэжнымі і паркамі. Ён перачытаў мноства прац па астраноміі, бачыў сны пра іншыя светы, а раніцай запісваў убачанае. У яго вобразах і затым на палотнах ўзнікалі жыхары Сатурна і Марса, а таксама касмічныя караблі, якія былі створаны толькі ў другой палове ХХ стагоддзя.
Пасля вайны, у 1949 годзе, Язэп Драздовіч спрабуе беспаспяхова апублікаваць сваю манаграфію «Тэорыя руху ў касмалагічным значэнні».
У 1993 годзе ў Траецкім прадмесці Мінска на рагу вуліцы Максіма Багдановіча і набярэжнай Свіслачы быў урачыста адкрыты помнік Язэпу Драздовічу. Ён намаляваны ідучым па дарозе ў сялянскай світцы, з кіем у руцэ, з мальбертам праз плячо. Скульптурная кампазіцыя носіць назву «Вечны вандроўнік»  менавіта такім запомніўся беларусам чалавек, які спрабаваў зразумець і адлюстраваць ўнутраны космас жыхароў нашай краіны праз свае працы аб Месяцы, Марсе і Сатурне.
charter97.org