У Полацку знойдзена ўнікальнае падзямелле

У Полацку пад сценамі Спаса-Праабражэнскага храма XII стагоддзя, навукоўцы выявілі склеп. Яго калісьці засыпала пры абрушэнні часткі сцяны, і толькі цяпер, падчас правядзення маштабных раскопак, археолагі знайшлі ўнікальнае памяшканне храма.

Нічога падобнага ў іншых цэрквах таго часу эксперты не знаходзілі, паведамляе vkurier.by са спасылкай на тэлеканал ОНТ. Пакой памерам больш за 10 квадратных метраў — знаходка, якую ніяк не чакалі адкапаць археолагі ля сцен Спаса-Праабражэнскага храма. На тысячы кіламетраў вакол — гэта першы прыклад падземнага збудавання такога роду.
«Гэта абсалютна ўнікальная рэч, ад Ноўгарада да Кіева, ад Полацка да Уладзіміра — мы ніколі не сустракалі нічога падобнага», — распавёў Яўген Торшын, загадчык сектара архітэктурнай археалогіі дзяржаўнага Эрмітажа.
Хто быў заказчыкам будаўніцтва падзямелля ў навукоўцаў сумневаў няма — сама Еўфрасіння: цагляны мур - такі ж, як і ў храме, пабудаваным па яе замове. Але вось для чаго ўзводзілі падвал? Пакуль загадка. Асноўная версія — для малітваў і адзіноты. Здагадка аб пахаваннях не пацвердзілася: рэшткі не знайшлі. Валанцёры ўручную перабіраюць кожны сантыметр зямлі.
«Тут маем справу з унікальным памяшканнем з захаванай лесвіцай, якая ўвяла ўніз, пад храм. Яно было перакрыта скляпеністай столлю, захавалася пабудова не ў лепшым стане, звод прабіты. Учора змог выявіць драўляны пол падзямелле, выявіў там магутную бэлька і дошку. Акрамя таго, знайшлі сярод паднятай зямлі шмат фрагментаў фрэсак, на якіх праглядаюцца лікі святых, віднеюцца літары, часткі адзення. Спецыялісты кажуць, што па характары роспісу фрэскі падобныя з тымі, што ёсць у храме», — распавёў БЕЛТА археолаг, старшы выкладчык кафедры гісторыі і турызму ПДУ Аляксей Коц.
Гэта першыя вялікія даследаванні ля сцен старажытнага храма. Навукоўцы вывучаюць тэрыторыю ў 40 квадратных метраў, капаюць ўжо тры месяцы. Знаходкі пацвердзілі здагадкі археолагаў, першапачаткова царква была больш, прыкладна на 40%. Знойдзеныя парэшткі старога падмурка. Частка будынка пацярпела і незваротна была страчана ў сярэдзіне XVII стагоддзя. Аб былой велічы кажуць артэфакты: фрагменты фрэсак і прадметы з бронзы XII стагоддзя.
Пасля рэстаўрацыйных работ на падмурак усталююць сучасную гідраізаляцыю і нанясуць асаблівую тынкоўку, каб абараніць фрэскі ад вільгаці. Затым, калі скончаць ўсе даследаванні, знойдзены падвал, хутчэй за ўсё, закапаюць. А для турыстаў створаць спецыяльную графічную мадэль. Але канчатковага рашэння пакуль няма.