Генетыкі навучыліся вылучаць ДНК з егіпецкіх мумій

Доўгі час лічылася, што генетычныя даследаванні старажытнаегіпецкіх мумій немагчымыя, бо працэдура бальзамавання і доўгія гады ў гарачым клімаце непапраўна руйнуюць структуру ДНК. Але цяпер група навукоўцаў змагла паспяхова секвеніявала геномы 90 мумій.

mumija.jpg

Пад кіраўніцтвам Ёханэса Краўзэ (Johannes Krause) з Інстытута навук аб чалавеку Таварыства Макса Планка навукоўцы ўжылі метады секвеніявання новага пакалення, якія дазваляюць вызначаць любыя фрагменты малекул ДНК, прысутныя ва ўзоры, і вылучаць сярод іх тыя, што нагадваюць ДНК чалавека. У выніку гэтых даследаванняў навукоўцы вызначылі тыпы пашкоджанняў ДНК, характэрныя толькі для старажытных малекул, што дазволіць ім аддзяляць старажытную ДНК ад сучаснай, якая трапіла на ўзоры, напрыклад, у ходзе іх выяўлення і захоўвання ў музеях.
Краўзэ і яго калегі працавалі з галовамі мумій з пахаванняў у Абусір эль-Мелек, прыкладна ў 100 км на поўдзень ад Каіра. Галовы былі аддзеленыя ў пачатку XX стагоддзя, а зараз захоўваюцца ў двух нямецкіх калекцыях: Музеі старажытнай і старажытнай гісторыі (Museum für Vor- und Frühgeschichte) у Берліне і ў Цюбінгенскім універсітэце. Радыёвуглероднае датаванне паказвае, што муміі ўяўляюць 1500 год егіпецкай гісторыі, аж да часоў македонскай і рымскай заваёвы.
Узоры мітахандрыяльнай ДНК атрымалася вылучыць з зубной тканіны 90 мумій з 151. З нагоды ядзернай ДНК Краўзэ паведамляе, што навукоўцы змаглі атрымаць вельмі мала узораў і большасць з іх не прайшлі тэсты на забруджванне. Таму ў даследаванні ўдалося выкарыстаць толькі тры ўзоры ядзернай ДНК ад трох мумій рознага ўзросту.
Навукоўцы параўналі атрыманыя ўзоры з геномам старажытнага і сучаснага насельніцтва Блізкага Ўсходу і Афрыкі. Яны выявілі, што генетычна старажытныя егіпцяне былі вельмі падобныя на гэтых людзей, асабліва на жыхароў Леванта. Генетыка егіпцян дэманстравала дзіўную стабільнасць на працягу стагоддзяў, хоць іх краіна ў гэты час падвяргалася чужаземным заваёвам. Можна меркаваць, што мітахандрыяльная ДНК, якая успадкоўваецца ад маці, не адлюстроўвае генетычныя змены, якія прыносяць у папуляцыю мужчыны.
Але ў пэўны момант значныя змены ўсё ж такі здарыліся. Калі ў геноме старажытных жыхароў Егіпта амаль не было рыс насельніцтва трапічнай Афрыкі, то цяпер у егіпцян ад 15% да 20% мітахандрыяльнага геному адлюстроўвае субсахарскае паходжанне. Краўзэ мяркуе, што кантакты паміж Егіптам і цэнтральнай часткай кантынента ўзмацніліся з развіццём гандлю рабамі ці ў эпоху распаўсюджвання ісламу.
Паводле Science Pro