«У мяне пенсія 560 рублёў. Прадам ягады, змагу аплаціць лекі»

Што прадаюць і колькі зарабляюць у падземных пераходах. Myfin.by даведаўся, што прымушае пенсіянераў гандляваць ягадамі і гароднінай у пераходах метро.  

«Стаю з 7 раніцы і яшчэ ніводнага букета не прадала»

У пераходзе на станцыі метро “Пушкінская” размясціліся шэрагі прадаўцоў, часцей за ўсё пенсійнага ўзросту. Зразумела, што пенсіянеры выходзяць гандляваць на вуліцы не ад камфортнага жыцця.

Купіць тут можна рознае, але больш за ўсё ў гэтым пераходзе кветак. Букеты з мілых простых раслін з беларускіх палёў і агародаў. Васількі, рамонкі, лілеі — зараз, у ліпені, па большай частцы менавіта гэтыя кветкі прапануюць купіць мінчанам вулічныя гандляры.

Ліліі можна купіць па 7—9 рублёў, васількі прадаюць па 5 рублёў.

— Стаю з 7 раніцы, і нічога. Вось учора з букетамі лілей сядзела, і сёння з імі ж сяджу — не бяруць, ніхто не падыходзіць, — дзеліцца з намі адна з бабуль і клапатліва тармасіць букеты. — На мінулым тыдні гандлявала рамонкамі, адзін раз удалося прадаць 4 букеты, іншы раз-два. А бываюць дні, што не ўдаецца прадаць ніводнага. У людзей няма грошай сёння, таму кожны імкнецца купіць у першую чаргу нешта з ежы, а не кветкі.

Яна і жанчына па суседстве растлумачылі, што прыходзяць сюды гандляваць, каб зарабіць нешта да пенсіі, бо ў крамах, з іх слоў, кошты залімітавыя.

— Сходзіш у краму адзін раз — і ўсё, 50 рублёў няма, — адзначае пенсіянерка і кажа, што пара збірацца дадому, дзе яе чакае яшчэ шмат працы на ўчастку каля дома.

«За сёння зарабіла 5 рублёў, а сяджу тут ужо тры гадзіны»

У пераходзе метро шматлюдна, прадаўцы сядзяць прама на прыступках. Акрамя кветак, шмат гародніны з уласных падворкаў.

Кошты такія: вішні — за 2 літра просяць 5 рублёў, чорныя парэчкі — 1 л каштуе 10 рублёў, маліны — 1 л каштуе 8 рублёў, агрэст — 1 л аддадуць за 4 рубля, чарніцы — 1 л каштуе 10 рублёў, чырвоныя парэчкі — 2 л каштуе 3 рубля.

Ганна прадае вішні і парэчкі. У сталіцу яна прыязджае з Ратамкі два разы на тыдзень.

— За сёння зарабіла 5 рублёў, а сяджу тут ужо тры гадзіны. Звычайна я прадаю маліны, парэчкі, вішні і агрэст. Гэта сезонная падпрацоўка: скончыцца ягада, і ўжо няма чаго будзе прадаваць. Калі прадам сваё, купляю сабе буякі, я яе вельмі люблю, — адзначыла жанчына.

— У мяне працоўны стаж 43 гады, цяпер на пенсіі. Нас ганяе міліцыя, а што дрэннага мы робім? — задаецца пытаннем Ганна. — Мы ж самі выгадавалі тое, што прадаем, гэта наш ураджай, і ні ў каго нічога не просім: ні ў дзяцей, ні ў дзяржавы.

Да размовы далучаецца іншая жанчына, таксама прадае ягады. Яна заўважае, што вырасціць ураджай — гэта цяжкая праца, у вырошчванне гародніны, садавіны, ягад укладваецца шмат сіл.

«Аднойчы за дзень удалося зарабіць 70 рублёў»

На іншым выхадзе з падземнага пераходу метро на імправізаваным прылаўку жанчыны выставілі вядзерцы з малінамі, тут жа побач — кітайскія агуркі, базілік, пятрушка.

— Я прыехала з вёскі, жыву недалёка ад Менска. Прадаю лішкі,  — распавядае нам жанчына.

У гэты час падыходзяць пакупнікі, і яна пачынае нахвальваць свой тавар:

— Глядзіце, якія прыгожыя маліны, толькі што сама сабрала!

Прадаўшы вядзерца малінаў, жанчына вярнулася да размовы і ўспомніла, якія былі ўмовы надвор'я ў траўні і пачатку лета.

— Сёлета многае загінула, самі бачылі, якая была засуха. Шчыра скажу, гандляваць тым, што выгадаваў на ўчастку, нявыгадна. Калі палічыць і скласці ўсе выдаткі — насенне, плёнка і г. д., — атрымліваецца, усё гэта не акупляецца. Але я жыву ў вёсцы, таму прывыкла штодня працаваць. Гэта гарадскія пенсіянеры інакш жывуць, а мы ў вёсцы рана ўстаем і працуем цэлы дзень. Устанеш, бывала, раніцай, накшталт і там баліць, і там, а потым выйшаў у свой агарод і забыўся пра боль і хваробы, — падзялілася яна.

Прыкінуўшы, колькі зможа сёння зарабіць, пенсіянерка называе суму 50 рублёў.

Іншая пенсіянерка распавяла, што ёй удалося за дзень зарабіць нават 70 рублёў.

— Самі ведаеце, якія цяпер пенсіі ў старых, на іх не пражывеш. У мяне пенсія 560 рублёў. Вось прадам ягады — змагу аплаціць камуналку, купіць лекаў хоць бы на два месяцы. Цяпер, летам, камуналка крыху меншая, а зімой зусім іншы кошт. Пазаўчора была тут, сёння зноў прыехала. А больш і не паеду. Маліны і парэчкі адыдуць, і больш няма з чым ехаць. Вішні сёлета не ўрадзілі з-за надвор'я, дробныя зусім, — паскардзілася жанчына.

«Усё вырашчана з любоўю, а людзі не надта бяруць»

Яшчэ адзін міні-рынак размясціўся ў пераходзе на станцыі метро «Інстытут культуры». Тут прадаюць ягады, агуркі, зеляніну, лук, часнык, кветкі.

Ніна Паўлаўна прадае агуркі па 5 рублёў за 1 кг, базілік — 1,5 рубля, набор зеляніны для засолкі — 1,5 рубля, часнык — 1 рубель, букет лаванды — 5 рублёў.

— Так, агуркі ў мяне даражэйшыя, чым у краме, — не спрачаецца жанчына. — Але ж і якасць у іх іншая — яны хатнія, у такіх агуркоў і смак зусім іншы. У крамных агуркоў — гэта самі пакупнікі кажуць — ніякага смаку, яны «гумовыя». Вось лаванду вырошчваю сама. І кветка прыгожая, і мае масу карысных якасцяў: можна выкарыстоўваць для гарбаты.

Ніна Паўлаўна распавяла, што ў пераходзе ў асноўным стаяць усе прыезджыя, не менчукі.

— Вось падраслі агуркі, зеляніна, вішні саспелі, і я прыехала на электрычцы, зручна. Прадаем, каб і дзецям дапамагчы, і ўнукам нешта купіць. Накшталт усё сваё прадаеш, выгадаванае з любоўю, але, скажу шчыра, не моцна людзі бяруць, пакупніцкая здольнасць нізкая. Калі атрымліваецца ў дзень 20 рублёў зарабіць, думаеш: вось і добра. Зразумела, што калі ездзіць кожны дзень прадаваць, магчыма, гэта і было б выгадна, а так, як я, раз на тыдзень, — не. Бо ўсё вялізная праца, — уздыхнула жанчына.

Штрафы і бясплатныя месцы для гандлю

Згодна з артыкулам 13.11 КаАП Рэспублікі Беларусь, за несанкцыянаваны гандаль прадаўцы могуць атрымаць штраф да 50 базавых велічынь. На сталічных рынках вылучаюцца месцы для гандлю плодаагародніннай прадукцыяй. Для пенсіянераў, якія гандлююць ураджаем з уласных агародаў, яны прадастаўляюцца бясплатна.