«А хто гэта спявае?» Сёння — шэсць месяцаў з дня арышту Ірыны Леўшынай

Журналістка і публіцыстка Ірына Халіп згадвае сваё знаёмства з рэдактаркай БелаПАНу Ірынай Леўшынай. Сёння роўна шэсць месяцаў з дня яе арышту.

— А хто гэта спявае? — спытала я на першым курсе, гледзячы на дзівосна прыгожую дзяўчынку з гітарай. Голас у яе быў высокі і звонкі. Вельмі складана на самай справе кіраваць такім голасам і не сарвацца на «піянерважацкую» звонкасць. Гэтая дзяўчынка спявала ўзрушаюча. І выглядала таксама ўзрушаюча: сваёй ломкасцю яна была падобная на іерогліф.

— А гэта Ірка Капусціна, — адказалі мне.

— Прыгожая нейкая... Ад хлопцаў, напэўна, адбою няма? — мы, першакурснікі, глядзелі на ўсіх, хто старэйшы, як на жыхароў неба, нават калі гэта былі другакурснікі.

— Ты што, яна Лёву чакае, ён у Афгане служыць.

Лёва — гэта Ігар Леўшын. Ён вучыўся на курс старэй Іркі Капусцінай і, па-мойму, адзіны на журфаку быў прызваны ў Афганістан. Тады студэнтаў пасля першага курса забралі на тэрміновую службу. На шчасце, Ігар вярнуўся цэлым. Яны пажаніліся, Капусціна стала Леўшынай, у іх нарадзілася выдатная дачка. Але аказалася, Ігар вярнуўся жывым з Афгана, каб загінуць у 35 з невялікім гадоў — аднойчы ноччу, калі вяртаўся з камандзіроўкі, на яго напалі. Ірка знайшла мужа раніцай, калі выйшла з сабакам. «Хуткая», зрэшты, паспела, Ігара прааперавалі, а потым — тромб. Ірка стала ўдавой.

Ратавала праца. Практычна ўсё жыццё на адным месцы — у БелаПАНе. Прыйшла рэпарцёрам, стала галоўным рэдактарам, але не змянілася ні ў дачыненні да людзей, ні ў дачыненні да прафесіі. Летам мінулага года яна ведала, што можа сесці ў турму. Але не з'ехала і яшчэ паспела дапамагчы многім журналістам. Гэта ў яе, зрэшты, было заўсёды, не толькі перад арыштам. Здаецца, цяпер гэта называецца па-моднаму «хэлпінгам». Яна дапамагала ўсім і заўсёды. Памятаю, калі майго мужа цягалі па этапах тыднямі і месяцамі, і ніхто не ведаў, дзе ён і ці жывы наогул, Ірка тэлефанавала мне рэгулярна і распавядала, куды адправіла запыты, куды патэлефанавалі журналісты, якія адказы ім прыйшлі або гучалі, што далей яны збіраюцца рабіць, каб усё ж такі прабіць гэтую сцяну і атрымаць выразную інфармацыю. Хоць магла б і не тэлефанаваць — усё, што рабілі яе калегі, я бачыла ў стужцы навін. Зрэшты, што значыць «магла і не тэлефанаваць» — гэта не пра Леўшыну.

За Ірай прыйшлі 18 жніўня мінулага года. Абвінавацілі ў кіраўніцтве экстрэмісцкім фарміраваннем. Сёння роўна шэсць месяцаў з дня яе арышту. Яна сядзіць нягучна, не робіць заяў і не раздае інтэрв'ю з-за кратаў. А мы ўвесь час шукаем інфармацыйныя падставы і часта забываемся на тых, хто проста бязвінна і годна сядзіць.

Ірка, мы ўсе цябе памятаем. Выходзь хутчэй.