Ён сказаў: «Я памру ў гурбе снегу». Зміцер Галко шукае 19-гадовага сына

Бацькоўская драма журналіста НЧ Змітра Галко.

Зміцер Галко з сынам Андрэем у Марыупалі

Зміцер Галко з сынам Андрэем у Марыупалі


Не першы месяц журналіст і блогер Зміцер Галко спрабуе расшукаць сына, які знік у лютым ва Украіне. У гранічна шчырай размове Галко расказвае пра свой і сынаў лёс.
«Наша Ніва»: Зміцер, табе 36 гадоў. Як сталася, што ў цябе ўжо такі дарослы сын?
Зміцер Галко: Калі мне было 14 гадоў, я ляжаў у бальніцы, правяраў сэрца, і закахаўся там у адну санітарачку. Яна была крыху старэйшая за мяне — ёй было 18. Расказвала розныя страшныя байкі пра шпіталь. Накшталт таго, як нейкаму дзіцяці трэба было рабіць тэрміновую аперацыю, а хірургі напіліся, і дзіця загінула. За ёй усе хлопчыкі з аддзялення чарадой хадзілі. Калі мне было 15, мы пачалі сустракацца.
Праз гэтае каханне і з’явіўся наш Андрэй. Пасля я зразумеў, што гэта вельмі зарана і я зрабіў памылку, але бацькі сказалі мне, што хутчэй ты пойдзеш з дому, чым шлюбу не будзе. Таму адбыўся шлюб, адбыўся — сын.
Сапраўднае каханне я сустрэў ужо праз год пасля гэтага, калі пайшоў вучыцца ва ўніверсітэт. Гэтае каханне было складаным, тры гады мы не маглі жыць разам, бо ў мяне была сям’я, у яе была сям’я. Гэтыя тры гады былі такім працяглым мядовым, але вельмі горкім месяцам. Больш пакутаў было, чым радасці… Хаця і радасці было шмат.

Пачатак 2000-ых. Зміцер Галко з сынам у Кіеве.

Пачатак 2000-ых. Зміцер Галко з сынам у Кіеве.


Праз гэта ўсё дзіця было адсунутае на другі план. Першыя гады Андрэя прайшлі без бацькі ўвогуле. Ён выхоўваўся ў вельмі розных па культурным узроўні сем’ях. У адной сям’і казалі, што другая сям’я паганая. У другой гаварылі наадварот. Вось якая карціна свету магла скласціся ў яго ў галаве? Яна проста разбурылася. Ён не разумеў, што такое «нармальна», з каго браць прыклад.
«НН»: Як адбываліся вашы кантакты ў час дзяцінства Андрэя?
ЗГ: Пасля таго, як у мяне больш-менш усталявалася жыццё, я пачаў яго пастаянна браць да сябе. Праўда, толькі ўлетку, на месяц-другі. Ездзілі на поўнач, да Белага мора, па краіне нашай вандравалі. Для выхавання гэтага недастаткова. І бачыў ён мяне толькі ў адпачынку, а не за працай. Бацька адпачываў. Як адпачываў? Як усе, і выпіваў часам. Ён не мог узяць з мяне добрага прыкладу.
«НН»: Якім ён хлопчыкам рос?
ЗГ: Андрэй зусім не быў хуліганам. Хутчэй, хатні хлопчык, які сядзеў дома як сыч. Ніхто не бачыў, каб ён піў ці курыў. Кампаніі ў яго не было, за кампом сядзеў, чытаў, нідзе не бадзяўся. Ён быў вельмі кепска сацыялізаваны — вось у чым праблема. Калі пасля школы яму давялося пайсці ў ПТВ (дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва), то пачаліся сур’ёзныя праблемы. І не праз вучобу, а праз стасункі з людзьмі. Ён пачаў зрывацца, не хадзіць на заняткі. У рэшце рэшт ён кінуў вучобу.
Андрэй у выніку пайшоў працаваць на лесапілку ў Стаўбцоўскім раёне. А там які кантынгент? Бухаюць пастаянна. Сын дарваўся на лесапілцы да бутэлькі. Гэта было якраз у той перыяд, калі я паехаў упершыню асвятляць падзеі на Данбасе [летам 2014].
«НН»: Чым ты тлумачыш такую змену ў паводзінах?
ЗГ: Цяжка сказаць, што было галоўнай прычынай такой цягі. Мабыць, гэта здымала з яго комплексы, ён сам пра тое казаў. Калі вып’е, то жыць нястрашна, нават радасць нейкая з’яўлялася. Бутэлька замяніла яму любоў, бацьку, маці, усе радасці жыцця.

halko2_7t49j.jpg


Ён жыў у вёсцы ў маіх бацькоў. Яны мне пішуць, што з Андрэем адбываюцца страшныя рэчы, пытаюцца, што рабіць. Сітуацыя дайшла да ручкі, пачаліся пастаянныя прывады ў міліцыю, іх за паўгода набралася мо дваццаць.
Андрэй у хуткім часе пераехаў да маці з бабкай у Мінск, жылі на «Розачцы». У адзін дзень сын спаліў ім хату. Я не ведаю, ці выпадкова гэта было, ці не. Добра, што сусед уратаваў яго. Выцягнуў з агню, калі той спаў п’яны. Згарэў цэлы пакой і балкон.
«НН»: І як на гэта рэагавалі?
ЗГ: Маці з бабкай хацелі завесці крымінальную справу на сына, бо «закалябаў» ужо, я адмовіўся ад такога варыянту. Сказаў, што бяру яго на сябе. Андрэй ляжаў у рэанімацыі таксікалогіі, збег адтуль, трапіў у псіхіятрычную лякарню, нічога яму не дапамаглі. Нейкая бессэнсоўная ўстанова, папраўдзе.
Пасля падпалу я ўзяў яго да сябе. Што значыць да сябе? Я ж не адзін жыву. У мяне сям’я: мой сын (13 гадоў), жонка, сын жонкі. У сына жонкі была вельмі складаная праца, ён толькі пачынаў праграмаваць, яму патрэбен быў спакой. Андрэй пачаў уцягваць меншага майго сына, падбіваў грошы скрасці. Я ж думаў, што ўсё вырашыцца проста, ледзь не ў адзін момант, калі ў яго будзе бацька, сям’я. А выйшла зусім наадварот. Ён выкарыстоўваў нашу кватэру як нейкую кармавую базу, пастаянныя п’янкі, крадзяжы.
Ночы не спім, чакаем яго, шукаем. Дайшло да таго, што ў жонкі пачалася вельмі моцная нервовая хвароба. Шмат хто мне казаў, каб аддаў яго ў ЛПП. Я вырашыў, што даросламу чалавеку ЛПП можа дапамагчы, а маладому несацыялізаванаму — гэта смерць. Ён выйдзе адтуль сфарміраваным маргіналам. Гэта, фактычна, турэмная ўстанова, дзе 24 гадзіны ў суткі маеш кантакт толькі з алканаўтамі і мянтамі.
«НН»: Тады і вырашылі паехаць з сынам ва Украіну?
ЗГ: У Андрэя назапасілася столькі прывадаў у міліцыю, што супраць яго пачалі справу, звазілі на камісію. На дзень нараджэн- ня яго маці ён павінен быў ехаць у ЛПП.
Я прапанаваў яму падаваць апеляцыю, толькі абяцай, што не будзеш піць. На жаль, у яго адбыўся нервовы зрыў і ён сарваў усю апеляцыю. Там напіўся, тут напіўся, доўга расказваць, як гэта было. У апошні момант ён кажа: «Бацька, ратуй мяне, я загіну ў гэтым ЛПП, я адтуль не вярнуся, хачу паехаць з табой ва Украіну». А ў мяне нават планаў не было зноў ехаць ва Украіну.
Я падумаў: можна паехаць на два тыдні, калі ён не будзе піць, то зробім кадзіроўку там. У Мінску ён ад гэтага катэгарычна адмаўляўся. Я хацеў завезці яго на фронт, на базу да знаёмых — месца, дзе строга забаронена ўжываць алкаголь. Я думаў, што гэта можа дапамагчы, будзе ўстраска, змена дэкарацый.
Да фронту мы нават не даехалі. Ён не пераставаў піць: п’е і п’е. Што рабіць, я ўвогуле не разумеў.
Я сяджу ў Кіеве, думаю, вяртацца — гэта аўтаматам ЛПП для яго, а ва Украіне ў мяне няма ні жылля, ні працы.
«НН»: І як выйшлі з гэтай сітуацыі?
ЗГ: Тут трапіўся адзін святар знаёмы, які кажа: «А з’ездзіце ў рэабілітацыйны цэнтр у Жытомірскай вобласці». Сын нечакана згадзіўся, хоць там нельга ні піць, ні курыць, ні лаяцца, а трэба шмат працаваць фізічна. Андрэя прынялі туды, хоць і не хацелі, бо казалі, што ў яго нейкія псіхічныя адхіленні. Фактычна на першы ці другі дзень ён уцёк з цэнтра, аднак я пераканаў вярнуцца. У рэабілітацыйным цэнтры, насуперак іх правілам, Андрэя ўзялі паўторна. У выніку ён прабыў там два месяцы. І паўплывала на сына гэта вельмі добра. Ён глядзеў на мяне чыстымі вачыма, я забраў яго да сябе. Мы жылі з ім у Марыупалі ў прыватным доме, быў месяц абсалютна цвярозага жыцця, ён фарбаваў, сек, пілаваў. Рабіў усё, што прасілі.
Я забраў малодшага сына Яна-Хрысціяна туды, бо падумаў, што Андрэю трэба добрая кампанія. Аднак замест таго, каб зрабіць лепш, зрабіў толькі горш.

halko4_noqc8.jpg


Андрэй зноў пачаў падбіваць малога. Андрэй на пляжы прадаваў піражкі, з’явіліся грошы, прадаваў больш за іншых. Раз выпіў, другі, трэці… Ён згубіў пашпарт, давялося вяртацца ў Беларусь, неяк праскочыў мяжу, ніхто яго не арыштаваў.
«НН»: А як зноў аказаўся ва Украіне?
ЗГ: Захацеў вярнуцца, я прыняў яго зноў. Мы дамовіліся: калі ты скрадзеш грошы, то паедзеш назад. Бо так жыць нельга. Нягледзячы на нашу дамову, ён скраў. Ладна, я прапанаваў: давай яшчэ раз паспрабуем рэабілітацыйны цэнтр. Ты сам туды ідзеш і мінімум месяц жывеш. Ён тыдзень бадзяўся ў Кіеве, аднак даехаў у рэабцэнтр — брудны, без грошай, тэлефона.
Калі прайшоў месяц, то я якраз захварэў на пнеўманію. Яму здавалася, што гэта хлусня, што я яго не забяру, што яго кінулі, падставілі. Я тлумачыў: не хвалюйся, прыеду, забяру, усё будзе добра, а цяпер я проста не ў стане. Ідзе ўжо трэці месяц, ён не верыць мне зусім. Кажу, пачакай вясны, будзе цёпла. Яму было цяжка ў калектыве, але трымаўся, прытрымліваўся правіл, не піў.
Быў момант, калі я мог да яго прыехаць, але кіраўнік цэнтра вельмі прасіў: не прыязджайце, вы ўсё сапсуеце. А трэба было ехаць, каб ён бачыў, што бацька побач.
У адзін момант Андрэй сказаў, што дачакаецца вясны, а потым — оп — тэлефануе: я не магу больш тут знаходзіцца, я нагаварыў тут усім паскудстваў, я сыходжу. «Андрэй, дзе я буду цябе шукаць, калі ты зараз сыдзеш», — кажу яму…
У ноч на 4 лютага ён паехаў у Кіеў. Мы размаўлялі з ім тады 2—3 гадзіны, вельмі доўга, я абяцаў, упрошваў. Ён мне кажа: «Я пайду і памру ў гурбе снегу». З такімі словамі ён знік, яго няма ўжо пяты месяц, ніхто пра яго не чуў.
«НН»: І з таго часу ніякіх вестак?
ЗГ: Я спадзяваўся, што ён усё ж аб’явіцца, калі зразумеў, што не — падаў заяву ў паліцыю. Я шукаў Андрэя па Кіеве, замаўляў абвесткі, раздаваў інфармацыйныя матэрыялы бамжам, гандлярам, у метро раздаваў.
Пачаліся нейкія званкі. І ад нармальных людзей, і ад махляроў. Адзін хрысціянін, які корміць бамжоў на вакзале, казаў, што, магчыма, бачыў сына. Ён прасіў больш абвестак, каб распаўсюджваць. Тэлефанавала жанчына, якая нібыта бачыла Андрэя ў псіхіятрычнай лякарні ў Кіеве. Я з’ездзіў туды, у мяне няма пэўнасці, што сына там няма ці не было.
А трэці званок быў ад махляра. Чалавек кажа, што ён з рэабілітацыйнага цэнтра, цяпер ён у прыёмніку-размеркавальніку, бо быў без дакументаў, у нас ёсць валанцёры, якія могуць прывезці ў Марыупаль. Кажу: куды перавесці грошы? Мне гэты чалавек яшчэ кажа: «А калі б я раптам быў махляр, а вы так адразу». Я, натуральна, адразу ўпэўніўся, што ніякі гэта не махляр. Дае мне нумар рахунку. Але нешта дзёрнула мяне ператэлефанаваць у гэты рэабілітацыйны цэнтр, а там мне кажуць, што нічога такога не чулі. Капец! Гэта самае страшнае з таго, што адбылося, бо я быў упэўнены, што знайшоў яго.
Дасюль Андрэя няма, ва ўсіх бяздомных на Хрышчаціку я распытваў пра сына, ніхто не чуў. Трэба неяк прабіцца на тэлебачанне, замовіць вялікую партыю ўлётак. У Беларусь ён не вяртаўся, прынамсі, у Памежнага камітэта інфармацыі няма.

halko1_t0qwf.jpg


Цяпер мне найперш трэба дапамога па распаўсюдзе інфармацыі. Усе іншыя варыянты, апроч таго, што ён у Кіеве, я разглядаю як фантастычныя. Я вельмі спадзяюся, што ён не загінуў, наўрад ці б такое магло прайсці без фіксацыі.
Калі ў Вас ёсць магчымасць дапамагчы Змітру ў пошуках сына, звяртайцеся на ўкраінскія нумары 0730458956 (Life), 0687612676 (Кіеўстар).
"Наша Ніва"