Новы законапраект аб СМІ: абмяжоўваць доступ да рэсурсаў, пазбаўляць акрэдытацыі, прыцягваць да адказнасці

Палата прадстаўнікоў ухваліла ў першым чытанні законапраект «Аб змене законаў у пытаннях сродкаў масавай інфармацыі». Праект апублікаваны на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале, паведамляе «Свабода».

Як вынікае з дакументу, пашыраныя абавязкі юрыдычных асоб, якія з’яўляюцца рэдакцыямі СМІ, уладальнікамі інтэрнэт-рэсурсаў і сеткавых выданняў. Да 5 гадоў павялічаны тэрмін забароны на права фізічным і юрыдычным асобам выступаць у якасці заснавальніка СМІ пасля таго, як яго выпуск спынены. Для ўладальнікаў інтэрнэт-выдання такое абмежаванне вызначанае 3 гадамі.

Сярод падстаў адмовы ў дзяржаўнай рэгістрацыі або перарэгістрацыі указваюцца наступныя прычыны:

·        назва СМІ супадае або падобная да назвы выдання, у дачыненні да якога прынятае рашэнне аб спыненні выпуску

·        назва сеткавага выдання не супадае з назвай дамену інтэрнэт-рэсурса

·        галоўны рэдактар не мае права паводле закона займаць такую пасаду.

·        вынясенне цягам года двух і больш пісьмовых папярэджанняў

·        рашэнне міжведамаснай камісіі па бяспецы ў інфармацыйнай сферы аб наяўнасці паведамленняў або матэрыялаў, распаўсюд якіх здольны прывесці да ўзнікнення пагрозы нацыянальнай бяспецы.

З’явіліся новыя прычыны, на падставе якіх дзяржорганы могуць абмяжоўваць доступ да інтэрнэт-рэсурсаў і сеткавых выданьняў. Так, па рашэнні Мінінфармп гэта дазволена ў наступных выпадках:

·        публікацыя забароненай да распаўсюду інфармацыі

·        вынясенне ўладальніку інтэрнэт-рэсурсу цягам года двух і больш патрабаванняў, а ўладальніку сеткавага выдання — пісьмовых папярэджанняў

·        невыкананне ўладальнікам інтэрнэт-рэсурса патрабаванняў органа дзяржкіравання аб ліквідацыі парушэнняў заканадаўства аб СМІ або непаведамлення ў гэты орган пацвярджальных дакументаў

·        рашэнне міжведамаснай камісіі пра наяўнасць на інтэрнэт-рэсурсе матэрыялаў, распаўсюд якіх пагражае нацыянальнай бяспецы.

Рашэнне пра абмежаванне доступу да інтэрнэт-рэсурса, сеткавага выдання за распаўсюд інфармацыі, накіраванай на прапаганду экстрэмісцкай дзейнасці, ці заклікі да такой дзейнасці, будзе прымацца на падставе пастаноў генпракурора, пракурораў абласцей і Мінска.

Законапраект забараняе СМІ і інтэрнэт-рэсурсам публікаваць вынікі апытанняў адносна грамадска-палітычнай сітуацыі ў краіне, рэферэндумаў і выбараў, калі няма адпаведнай акрэдытацыі. Нельга ўказваць і гіперспасылкі на матэрыялы, распаўсюд якіх у СМІ забаронены.

Акрамя таго, пералічаныя новыя патрабаванні да журналістаў:

·        ставіць у вядомасць галоўнага рэдактара пра магчымыя пазовы ды іншыя прадугледжаныя заканадаўствам патрабаванні ў сувязі з распаўсюдам падрыхтаванага матэрыялу

·        выконваць абмежаванні на правядзенне перадвыбарчай агітацыі, адклiкання дэпутата, чальца Савета рэспублікі, вызначаныя выбарчым заканадаўствам

·        атрымліваць згоду галоўнага рэдактара на падрыхтоўку матэрыялаў для іншых СМІ і інтэрнэт-рэсурсаў

·        не дапускаць фактаў парушэння прафесійнай этыкі журналістаў і агульнапрынятых норм маралі.

Журналісту таксама забаронена выкарыстоўваць яго правы і становішча ў мэтах утойвання ці фальсіфікацыі інфармацыі, збіраць звесткі на карысць трэцяй асобы або арганізацыі, якая не з’яўляецца СМІ, распаўсюджваць інфармацыю з мэтай зганьбіць паводле прыкмет полу, узросту, расавай, рэлігійнай або нацыянальнай прыналежнасці; у сувязі з палітычнымі перакананнямі, а таксама дыскрэдытаваць дзяржаўныя органы ўлады.

Супрацоўніка СМІ змогуць пазбаўляць акрэдытацыі, калі ён або рэдакцыя парушылі парадак распаўсюду звестак, якія не адпавядаюць рэчаіснасці і ганяць дзелавую рэпутацыю чалавека ці арганізацыі.