«Адна з найвялікшых дыпламатычных катастроф у сучаснай гісторыі». Што піша прэса пра сварку Трампа з Зяленскім у Белым доме

Галоўная тэма ў заходніх СМІ ў суботу — вядома, учорашняя сустрэча Дональда Трампа з Уладзімірам Зяленскім, якая скончылася жорсткай перапалкай, зрывам пагаднення аб карысных выкапнях і спешным ад'ездам прэзідэнта Украіны з Вашынгтона. Расійская служба Бі-бі-сі паглядзела, як заходняя прэса адрэагавала на гэты дыпламатычны скандал.

Financial Times

Пасля сустрэчы ў Белым доме, якая «пачалася настолькі няўдала, наколькі гэта наогул магчыма», стала зразумела, што Злучаныя Штаты «адмовіліся ад Украіны», а каманда Уладзіміра Зяленскага дапусціла некалькі пралікаў, гаворыцца ў рэдакцыйнай калонцы брытанскай газеты Financial Times.

У прыватнасці, сказана ў артыкуле, у Кіеве недаацанілі «бязлітаснасць Трампа», які спрабаваў атрымаць як мага больш карысці з пагаднення аб карысных выкапняў, даўшы Украіне толькі малую частку таго, што яна хацела атрымаць наўзамен. І хоць канчатковы праект, прыняты на гэтым тыдні, быў менш цяжкім, чым першы, у ім не аказалася ніякіх перадумоў для забеспячэння бяспекі, а сцвярджэнне Трампа, што прысутнасць ва Украіне амерыканскіх рабочых нібыта прадухіліць далейшыя напады Расіі, не выклікае даверу, лічыць рэдакцыя FT.

«Як і на Блізкім Усходзе, для прэзідэнта ЗША» мір «азначае адсутнасць баявых дзеянняў. Ён, падобна, зацікаўлены ў такім спыненні агню, якое прыбярэ з экранаў амерыканскіх тэлевізараў сцэны кровапраліцця і пазбавіць ЗША ад неабходнасці нарошчваць дарагую ваенную падтрымку. Але ён менш заклапочаны пошукам больш надзейнага рашэння, якое прадухіліла б аднаўленне вайны», — гаворыцца ў калонцы.

Акрамя гэтага, Трамп па-ранейшаму адчувае «незразумелае захапленне» ў адносінах да Уладзіміра Пуціна і яго «светапогляду ў духу XIX стагоддзя», згодна з якім сусветнымі справамі павінны кіраваць не шматбаковыя інстытуты, а некалькі буйных дзяржаў і іх моцныя лідары, у кожнага з якіх свая сфера ўплыву.

Зяленскаму ж не хапае дыпламатычнага таленту Эмануэля Макрона і Кіра Стармера, якім удалося наладзіць пэўныя адносіны з Трампам падчас візітаў на гэтым тыдні, адзначае газета. Аднак Зяленскі, мяркуючы з усяго, трапіў у засаду Белага дома, якая ў выніку скончылася яго прыніжэннем. Яго барацьба за захаванне суверэнітэту Украіны ўступіла ў сваю самую небяспечную фазу, заключае FT.

Wall Street Journal

На думку аўтараў Wall Street Journal, напярэдадні ў Белым доме няўдачу пацярпелі і Трамп, і Зяленскі: прэзідэнта Украіны гэты інцыдэнт пазбавіў найважнейшай магчымасці заручыцца больш моцнай падтрымкай для доўгатэрміновай абароны Украіны, а для прэзідэнта ЗША стаў сур'ёзнай перашкодай на шляху да дасягнення яго мэты — увайсці ў гісторыю як міратворац, які дамогся заключэння пагаднення паміж Кіевам і Масквой.

«Аднак абодва лідары таксама зацікаўленыя ў тым, каб выратаваць свае стасункі або, прынамсі, схаваць свае рознагалоссі», — адзначае выданне.

Як мяркуе газета, зрабіўшы публічную вымову Зяленскаму, Трамп і Вэнс, магчыма, імкнуліся дамагчыся змякчэння пазіцыі ўкраінскага лідара напярэдадні мірных перамоваў, аднак праява такой раз'яднанасці можа надаць смеласці Уладзіміру Пуціну ў тым, каб дыктаваць свае ўмовы.

«Ніхто не атрымлівае асалоду ад гэтага больш, чым Пуцін. Я б чакала, што расейцы цяпер, пакуль эмоцыі яшчэ свежыя, будуць дзейнічаць хутка, каб заключыць здзелку аб капітуляцыі Украіны», — цытуе выданне прэзідэнта Цэнтра аналізу еўрапейскай палітыкі Аліну Палякову.

Guardian

У артыкуле Guardian з загалоўкам »Дыпламатыя памерла ў прамым эфіры, калі Трамп і Вэнс аб'ядналіся, каб забуліць украінскага лідара», сустрэча ў Белым доме названая «адной з найвялікшых дыпламатычных катастроф у сучаснай гісторыі».

«У некалі святым Авальным кабінеце разгарэліся спрэчкі, галасы былі павышаныя, а пратакол парушаны. Авальны кабінет пабачыў многае, але ніколі не бачыў нічога падобнага», — напісаў рэпарцёр Guardian Дэвід Сміт.

Тое, што адбылося ў Авальным кабінеце ён апісаў так: «Зяленскі апынуўся ў засадзе, наладжанай Трампам і яго вёрткім віцэ-прэзідэнтам Джэй Дзі Вэнсам. Меркавалася, што ён будзе сядзець склаўшы рукі і трываць пабоі, але ён адмовіўся».

Трамп і Вэнс паспрабавалі аблаяць Зяленскага, як няўдзячнае дзіця, а ён з'ехаў з Вашынгтона з пустымі рукамі, «перажыўшы свой уласны дыпламатычны Чарнобыль», сказаў на заканчэнне Сміт.

Bloomberg

Агенцтва Bloomberg піша, што сустрэча Зяленскага і Трампа ў Белым доме, якая ператварылася ў «рэаліці-шоў з лютымі спрэчкамі», стала катастрофай для еўрапейскіх чыноўнікаў.

Еўрапейскія лідары, якія і без таго з усіх сіл імкнуцца выканаць патрабаванні Трампа аб тым, каб яны адыгрывалі больш актыўную ролю ў падтрымцы Украіны і забеспячэнні ўласнай абароны ад Расіі, цяпер стаяць перад жорсткім выбарам: альбо спрабаваць падтрымліваць вайсковыя намаганні Кіева самастойна, альбо ўкласці пагадненне з Трампам, магчыма, за кошт палітычнай будучыні Зяленскага.

Еўропа калектыўна паспрабуе ўзяць сябе ў рукі, але, падобна, Трамп вырашыў прадаць Украіну, сказаў агенцтву адзін еўрапейскі чыноўнік, які папрасіў не называць яго імя.

У сваю чаргу ў асяроддзі Трампа той факт, што пазней у інтэрв'ю Fox News Зяленскі не выказаў ніякіх прыкмет шкадавання, для многіх стаў пацвярджэннем іх даўніх падазрэнняў у дачыненні да прэзідэнта Украіны. Як заявіў суразмоўца агенцтва, блізкі да адміністрацыі Трампа, Зяленскага «сапсавала» прэзідэнцтва Джо Байдэна, якое дазволіла яму думаць, што амерыканскі народ працягне фінансаваць Украіну. «З Зяленскім скончана», — заявіла крыніца Bloomberg.

У той жа час іншы суразмоўца, адзін з дарадцаў адміністрацыі Трампа сказаў, што ЗША занадта шмат уклалі ў спробы дасягнуць пагаднення аб спыненні вайны, каб кінуць усё цяпер. Замест гэтага, на яго думку, улады ЗША могуць рэзка ўзмацніць ціск на Кіеў і пазбягаць прамых кантактаў з Зяленскім.

Spiegel

Пытаннем пра тое, як пасля ўчорашняй сустрэчы дзейнічаць Еўропе, задаецца і журналіст нямецкага Spiegel Рэнэ Пфістэр.

«Знешняя палітыка Трампа, заснаваная выключна на пытаннях сілы, недвухсэнсоўна паказвае Старому свету, што больш няма ніякіх гарантый і надзейнасці ў адносінах з ЗША. Трансатлантычны альянс мёртвы. Мы жывем у новых геапалітычных джунглях, у якіх кіруюць людзі, якія вераць толькі ў моц танкаў і ядзерных боегаловак. Трамп, магчыма, усё яшчэ прыхільнік NATO. Але чаго вартае слова чалавека, які назваў Зяленскага дыктатарам толькі для таго, каб падштурхнуць яго да выгаднага для сябе пагаднення з карыснымі выкапнямі?» —  гаворыцца ў яго артыкуле.

Могуць узнікнуць законныя сумневы адносна таго, ці было разумным крокам з боку Зяленскага пачаць чытаць лекцыі Трампу і Вэнсу перад камерамі, аднак было б няправільна ўскладаць віну за драму ў Авальным кабінеце толькі на ўкраінскага лідара і адсутнасць у яго дыпламатычных навыкаў, адзначае Пфістэр.

На думку аўтара Spiegel, Трамп дрэнна падрыхтаваў патэнцыйнае пагадненне, а што яшчэ горш — стварыў уражанне, што ў гэтай вайне няма выразнага адрознення паміж агрэсарам (Расіяй) і ахвярай гэтай агрэсіі (Украінай).

«Менавіта гэтая гратэскавая маральная абыякавасць выклікала ў Зяленскага такую рэакцыю, якая таксама будзе мець драматычныя наступствы для Еўропы», — гаворыцца ў артыкуле.

Правесці Еўропу «праз джунглі новага і небяспечнага свету» трэба будзе будучаму канцлеру Германіі Фрыдрыху Мерцу і прэзідэнту Францыі Эмануэлю Макрону, і гэтая задача хоць і складаная, але выканальная, лічыць аглядальнік Spiegel.

«Расея — эканамічны карлік у параўнанні з Еўразонай. Калі Еўропа сапраўды гэтага хоча, то яна можа сваімі сіламі стварыць сістэму стрымлівання, якая будзе функцыянаваць незалежна ад ЗША. І калі Парыж і, магчыма, Лондан змогуць выйсці за рамкі сваіх нацыянальных інтарэсаў, то Брытанская і французская ядзерная зброя могуць паслужыць асновай для стварэння агульнаеўрапейскага ядзернага парасоніка», — заключае аўтар артыкула.

Fox News

Як піша Вікторыя Коўтс для Fox News, Зяленскі «зрабіў памылку», калі прыехаў у Вашынгтон, разлічваючы «атрымаць чарговы карт-бланш».

«Нягледзячы на тое, што прэзідэнт Трамп выразна пазначыў свой новы падыход да Украіны падчас папярэдніх сустрэч, прэзідэнт Зяленскі прыехаў у Вашынгтон на гэтым тыдні, думаючы, што атрымае такое ж безумоўнае захапленне і карт-бланш, якія ён атрымліваў падчас сваіх візітаў у часы адміністрацыі Байдэна-Харыс».

На думку Коўтс, падчас размовы з прэсай у Авальным кабінеце Зяленскі выяўляў паблажлівасць у дачыненні да Трампа, а таксама паводзіў сябе так, «быццам мае права на ягоную безумоўную падтрымку і павагу».

«Замест таго, каб пакінуць любыя рознагалоссі за зачыненымі дзвярыма, ён няправільна зразумеў прэзідэнта Трампа і віцэ-прэзідэнта Вэнса, сарваў здзелку аб правах на здабычу карысных выкапняў для ўкраінскага народа і нанёс сабе сур'ёзную рэпутацыйую шкоду перад амерыканскім народам. Замест таго каб сказаць простае «дзякуй», ён з'явіўся з крытыкай у голасе і дадатковымі патрабаваннямі», — лічыць Коўтс.

«Зяленскі, магчыма, думаў, што бойка, якую ён задумаў, выставіць яго крутым хлопцам, але на самой справе такая непавага не выкліча да яго сімпатыі ў падаткаплацельшчыкаў, якія ўклалі сотні мільярдаў сваіх з цяжкасцю заробленых долараў у ягоную краіну і якія прагаласавалі за Дональда Трампа», — заключае аўтар.