На нямецкага дэпутата падалі ў суд за эксплуатацыю беларускіх палітвязняў
Як высветлілі журналісты Reform.news, нямецкі бізнесмен і дэпутат ад папулісцкай партыі "Альтэрнатыва для Германіі" Ёрг Дорнаў заключыў пагадненне з лідскім "Цэнтрам ізаляцыі правапарушальнікаў" (ЦІП) і рэгулярна прыцягваў беларусаў, асуджаных па палітычных артыкулах, для работ на сваёй цыбульнай плантацыі пад Лідай.
Фердынанд Мюллер, нямецкі юрыст, падаў заяву аб узбуджэнні крымінальнай справы ў дачыненні да дэпутата ад AfG Ёрга Дорнаў. Пра гэта Мюллер паведаміў у сваёй сацсетцы X, заўважыў Белсат:
«Падаў заяву аб узбуджэнні крымінальнай справы ў сувязі з гэтым інцыдэнтам. Калі інфармацыя, прадстаўленая беларускай газетай, пацвердзіцца, то гэта відавочна выпадак эксплуатацыі людзей, якія апынуліся ў цяжкім становішчы».
Учора, 24 верасня, выданне Reform.news апублікавала матэрыял, які сцвярджае: Нямецкі бізнесмен і дэпутат ад папулісцкай партыі "Альтэрнатыва для Германіі" Ёрг Дорнаў (Jörg Dornau) заключыў пагадненне з лідскім "Цэнтрам ізаляцыі правапарушальнікаў" (ЦІП) і рэгулярна прыцягваў беларусаў, асуджаных па палітычных артыкулах, для работ на сваёй цыбульнай плантацыі пад Лідай.
Ім плацілі каля 5 еўра за дзень. Як удалося высветліць Reform.news, нямецкі палітык асабіста правяраў працу палітвязняў.
Журналісты знайшлі аднаго з тых «палітычных», хто перабіраў лук для Ёрга Дорнаў на ТАА «Цыбулька-Бел». Яго клічуць Андрэй (імя зменена). Ён не адзіны, каго адпраўлялі з ЦІП на сельгасработы, але ён адзін захацеў расказаць Reform.news сваю гісторыю.
«Цыбуля смачная»
Андрэя затрымалі ў лютым 2024 года. Яго адправілі на 15 сутак у ЦІП за лайк пад пастом у сацыяльных сетках. Аб умовах працы Андрэй распавядае так:
— Нас завезлі ў сховішча. Люты, падвал, адзежа як у каго. Таму рукі і ногі мерзлі. Сняданак у 7:00 гадзін раніцы. Працавалі да 18:00 без ежы і піцця. Цыбуля смачная.
Андрэй кажа, што паміж «Цыбулька-Бел» і Лідскім ЦІП была падпісаная дамова падраду. Ён зазначае, што праца не была прымусовай. Заробленыя грошы павінны былі пайсці ў кошт утрымання ў ЦІПе.
— Згоду на працу падпісвалі штодня. Калі брыгадзір палічыў, што затрыманы працуе добра, то яму налічваўся заробак. Лідскаму ЦІП плацілі 30 рублёў, затрыманым — каля 20. Цыбулю перабіралі для гандлёвай сеткі «Еўраопт».
На пытанне, ці чуў Андрэй што-небудзь пра нямецкага фермера, ён адказвае:
— Нават бачыў! Высокі лысы чалавек. Прыехаў адзін раз на сваёй машыне з нямецкай рэгістрацыяй. Заходзіў у сховішча, дзе мы перабіралі цыбулю разам з нанятымі працаўнікамі.
Паглядзеўшы на фота Ёрга Дорнаў, Андрэй адказвае:
— Падобны!
Хто такі Ёрг Дорнаў
Ёрг Дорнаў нарадзіўся ў Борне, Саксонія. Яму 53 гады, ён атрымаў аграрную адукацыю і займаецца прадпрымальніцкай дзейнасцю. У 2016 годзе Дорнаў далучыўся да ультраправай прарасійскай партыі "Альтэрнатыва для Германіі" (АдГ). З 2019 года ён член саксонскага парламента і прадстаўляе парламенцкую групу АдГ па сельскагаспадарчай палітыцы.
Дорнаў таксама быў членам экстрэмісцкай радыкальнай фракцыі АдГ - "Крыло".
Нямецкі палітык трапіў у загалоўкі федэральных нямецкіх СМІ пасля таго, як высветлілася, што ён валодае сельгаспрадпрыемствам ТАА "Цыбулька-Бел" у Беларусі. Яго ферма вырошчвае цыбулю і іншую гародніну на некалькіх сотнях гектараў у Лідскім раёне. Весці прадпрымальніцкую дзейнасць дэпутатам, згодна з законам аб Саксонскім парламенце, не забараняецца. Аднак Ёрг Дорнаў ўтаіў свой бізнес у Беларусі, тым самым парушыўшы абавязацельствы па справаздачнасці. У выніку ў жніўні 2024 года саксонскі парламент аштрафаваў яго на 20 862 еўра.
«Цыбулька-Бел»
У Беларусі немец часта мільгаў на старонках дзяржаўнай беларускай прэсы, сустракаўся з высокапастаўленымі чыноўнікамі і карыстаўся заступніцтвам уладаў.
Сваю кампанію ТАА "Цыбулька-Бел" ён зарэгістраваў у кастрычніку 2020 года ў вёсцы Гуды Лідскага раёна Гродзенскай вобласці. Якраз у гэты час Аляксандр Лукашэнка з дапамогай сваіх сілавікоў падаўляў масавыя пратэсты супраць фальсіфікацыі прэзідэнцкіх выбараў.
Рашэннямі Лідскага райвыканкама з зямель РСУП "саўгас "Лідскі" паэтапна ў пастаяннае карыстанне "Цыбулька-Бел" былі перададзены зямельныя ўчасткі агульнай плошчай 1555,4 га.
«Ёрг Дорнаў — найбуйнейшы спецыяліст у галіне вырошчвання цыбулі ў Германіі. На працягу трох гадоў аграрыі з Лейпцыга разлічваюць вырабляць больш за 10 тысяч тон цыбулі за год. Гэта значыць, што прыкладна кожная пятая цыбуліна, вырашчаная ў нас у краіне, будзе лідскай», — выхвалялася ў ліпені 2021 года газета Адміністрацыі Лукашэнкі «СБ. Беларусь сёння».
Кошт праекта, паводле слоў намесніка старшыні Лідскага райвыканкама Ігара Квасоўкі, ацэньваўся ў межах 4,7-6 млн рублёў.
«Акрамя вырошчвання і перапрацоўкі агародніны, інвестар плануе стварэнне паўнацэннага лагістычнага комплексу для захоўвання і перапрацоўкі прадукцыі. Будуць створаны 45 новых працоўных месцаў», — пісала ў студзені 2021 года дзяржаўная «Лідская газета».
Пагадзіцеся, гучыць шматабяцальна. Новыя працоўныя месцы!
Акрамя таго, "Цыбулька-Бел" паўдзельнічала ў працэдуры дзяржзакупак. Кампанія Ёрга Дорнаў з 2022 па 2024 гады тройчы аказвала дзяржаве паслугі па вапнаванні кіслых глеб. Кошт усіх работ склаў 70 992 беларускія рублі.
Аднаму Ёргу, без ведання мовы і неабходных сувязяў, было б вельмі складана весці бізнес у Беларусі. У яго ёсць партнёр, бізнэсовец Юры Куніцкі (Yurij Kunitski). Ён жыве ў Нямеччыне. У матэрыялах нямецкай прэсы яго характарызуюць так:
«…шмат гадоў працуе на расійскі і беларускі прапагандысцкі апарат і пра які ў крэдытных справаздачах гаворыцца: «Дзелавыя адносіны не рэкамендуюцца».
Гэта не перашкодзіла яму ўвайсці ў сумесны бізнэс з Дорнаў: 50% ТАА «Цыбулька-Бел» належыць Куніцкаму. Са снежня 2020 па лістапад 2023 года ён таксама быў дырэктарам прадпрыемства і толькі затым гэтую пасаду заняў Дорнаў.
У артыкуле "Лідскай газеты" за 31 сакавіка 2021 года Юрый Куніцкі казаў, што працэс выдзялення зямлі вядзецца ў адпаведнасці з існуючым заканадаўствам. «Пачало вырашацца і кадравае пытанне. Патроху папаўняецца штат. Цяпер для выканання работ падбіраюцца механізатары. А ў цэлым плануецца, што фірма працаўладкуе да 50 чалавек, у тым ліку сезонных работнікаў», пісала газета.
«Карыстаючыся выпадкам, хачу падзякаваць кіраўніцтву раёна і вобласці за аказаны давер. Нам было дадзена зялёнае святло», – расказваў Куніцкі.
«Сезонныя» работнікі
Як бачым, Ёрг Дорнаў своеасабліва падышоў да рашэння кадравага пытання «Цыбулька-Бел». Ён асабіста правяраў якасць працы беларускіх палітвязняў. Нямецкі палітык ведаў і падпісваў дакументы аб "аказанні паслуг" з установай, дзе свядома катуюць беларусаў.
Як сказаў Дорнаў падчас свайго візіту ў Беларусь:
— Германія прапускае эканамічныя магчымасці ў краіне, размешчанай у цэнтры новага "Шаўковага шляху", як свайго роду злучнага звяна з Еўразійскім эканамічным саюзам з больш чым 180-мільённым насельніцтвам спажыўцоў.
Дорнаў вырашыў не ўпускаць магчымасці эканамічнага супрацоўніцтва з «сінявокай» і скарыстаўся паслугамі Лідскага Цэнтра ізаляцыі правапарушальнікаў (ЦІП).
Reform.news нагадвае, што ў камерах для «палітычных» ствараюцца асаблівыя ўмовы: у людзей забіраюць матрацы, падушкі, пасцельную бялізну. Нельга сядзець і ляжаць на ложках. У затрыманых адбіраюцца ўсе перадачы. Святло ў камеры гарыць кругласуткава. Уначы па некалькі разоў будзяць. У большасці камер няма туалета і рукамыйніцы — толькі пластыкавае вядро ў куце, якое кожную раніцу трэба выносіць у агульную прыбіральню ў калідоры. Суразмоўца Андрэй называе ўмовы катавальнымі.
У сучаснай Беларусі пакараць тых, хто карыстаецца бяспраўем беларусаў, немагчыма. Таму каманда Reform.news спадзяецца, што нямецкая грамадскасць зможа данесці да Ёрга Дорнаў простую думку аб сумнеўнасці з этычнага пункту гледжання практыкі выкарыстання працы палітвязняў. Reform.news запытаў каментары ад Ёрга Дорнау, але на момант выхаду матэрыялу журналісты не атрымалі адказу.