У Мічыгане 17-гадовага падлетка прысудзілі да пажыццёвага зняволення за масшуцінг
8 снежня 2023 года суд у горадзе Понціак штата Мічыган прысудзіў 17-гадовага Ітана Крамблі да пажыццёвага зняволення без права на датэрміновае вызваленне. Два гады таму, 30 лістапада 2021-га, Крамблі зладзіў стральбу ў школе Оксфарда, дзе вучыўся. У выніку загінулі чатыры вучні ва ўзросце ад 14 да 17 гадоў, яшчэ сем чалавек (шэсць падлеткаў і адзін настаўнік) атрымалі раненні. Крамблі затрымалі на месцы.
Фота getty images
Паўаўтаматычны пісталет, які Ітан выкарыстаў падчас нападу, яму купіў бацька, Джэймс Крамблі. Гэта было 26 лістапада, а 29-га адзін з настаўнікаў школы заўважыў, як Ітан шукае ў інтэрнэце, дзе набыць патроны. Выкладчык паведаміў пра гэта маці Крамблі, Джэніфер. Але тая праігнаравала паведамленне, а сыну напісала: «Ха-ха, я не злуюся на цябе. Табе трэба навучыцца дзейнічаць так, каб цябе не злавілі».
У той жа дзень Ітан Крамблі напісаў у дзённіку пра сваё жаданне назіраць за пакутамі вучняў школы і выказаў здагадку, што правядзе жыццё ў турме. А яшчэ зняў відэа, у якім падзяліўся планам нападу на школу. На наступны дзень, адпраўляючыся на ўрокі, ён узяў з сабой пісталет.
30 лістапада супрацоўнікі школы зноў звязаліся з бацькамі Ітана, гэтым разам выклікаўшы іх для гутаркі. Нагодай стаў малюнак падлетка — на ім быў намаляваны аўтамат, куля і паранены чалавек. Побач надпісы: «Думкі не спыняюцца, дапамажыце мне», «Маё жыццё бескарыснае», «Свет мёртвы». Аднак Джэніфер і Джэймс Крамблі адмовіліся забраць сына дадому. Ніхто з дарослых не стаў правяраць яго рэчы. І праз некалькі гадзін ён адкрыў стральбу ў школе.
У адну са сваіх ахвяр, 14-гадовую Ханну Сэнт-Джуліяну, Ітан Крамблі стрэліў некалькі разоў. 17-гадовага Джасціна Шылінга застрэліў ва ўпор. Шылінг спрабаваў выратаваць аднаго з вучняў, Крамблі прымусіў таго глядзець на забойства. «Калі ты быў такі самотны, такі няшчасны і страчаны, і табе патрэбен быў сябар, Джасцін [Шылінг] мог бы быць тваім сябрам — калі б ты толькі папрасіў», — звярнулася да Ітана ў судзе маці забітага Джыл Соав.
«Мы няшчасныя, — сказаў падчас пасяджэння Бак Маер, бацька 17-гадовага Тэйта Маера, яшчэ адной ахвяры нападу Крамблі. — У нашай сям'і ўтварылася дзірка, якую ніколі не запоўніць». Ніколь Басалей, маці 17-гадовай забітай Мэдысан Болдуін, распавяла суду, як у кабінеце судмедэксперта пазнала руку дачкі з блакітным манікюрам, якую было бачна з-пад пакрывала.
Кайлі Оседж, якая выжыла падчас нападу, ужо студэнтка каледжа, да гэтага часу вымушаная трываць штодзённы боль з-за траўмы пазваночніка. У судзе яна распавяла, як на прасякнутым крывёю дыване «тысячу разоў» угаворвала сваю аднакласніцу працягваць дыхаць. Тая памерла, не дачакаўшыся дапамогі.
Наступствы нападу Крамблі дагэтуль перажывае і Эйдан Уотсан. З-за ранення ў нагу ён не можа заставацца ў школе на ўвесь навучальны дзень, паведаміла суду яго маці Лінда Уотсан. Пасля таго, што здарылася, успомніла яна, сям'я была вымушаная на час пераехаць у гатэль: хтосьці ў раёне выкарыстоўваў будаўнічы пісталет, гук якога нагадваў яе сыну сапраўдную зброю.
«Ітану давядзецца спраўляцца з гэтым усё астатняе жыццё... — сказала Уотсан. — Гэты стралок, гэты монстр, павінен да канца свайго жыцця адчуваць увесь гэты цяжар і боль».
Глядзіце таксама
Адвакаты Ітана Крамблі прасілі суд аб паблажлівасці, а менавіта аб праве на ўмоўна-датэрміновае вызваленне, якое б дало іх падабароннаму шанец змяніць сваё жыццё. Паводле слоў юрыста Дэборы Маккелві, за мінулыя два гады Крамблі змяніўся. «Ён здольны малады чалавек, — заявіла суду адвакат. — Ён мастак. Ён гісторык. Бываюць дні, калі я па тры гадзіны праседжваю ў яго камеры за размовамі. Яго жыццё можна выратаваць». Полетт Мішэль Лофтэн, якая таксама прадстаўляе на працэсе інтарэсы Ітана Крамблі, паведаміла, што яго стан палепшыўся дзякуючы лекам і псіхіятрычнай дапамозе. «Ён раскайваецца, — дадала Лофтэн. — Ён навучыўся стрымліваць цёмныя галасы ў сваёй галаве і думкі».
Сам Ітан Крамблі цалкам прызнаў віну. «Я сапраўды дрэнны чалавек. Я зрабіў жудасныя рэчы», — сказаў ён у судзе. І папрасіў вынесці прысуд, пра які папросяць выжылыя ахвяры яго нападу і сваякі загінулых.
«Я хачу, каб яны былі шчаслівыя. І хачу, каб яны адчувалі сябе ў бяспецы. Не хачу, каб яны перажывалі. Я сапраўды шкадую, што зрабіў... Але я зраблю ўсё, што ў маіх сілах, каб у будучыні дапамагчы іншым людзям. Я зраблю гэта».
Пажыццёвыя прысуды для падлеткаў у штаце Мічыган — рэдкасць з тых часоў, як Вярхоўны суд і Вышэйшы суд штата пастанавілі, што дзеянні непаўналетніх павінны разглядацца адрозна ад злачынстваў дарослых.
Бацькі Ітана Крамблі, Джэймс і Джэніфер, таксама чакаюць суда. Іх абвінавачваюць у ненаўмысным забойстве, а менавіта ў тым, што яны далі сыну зброю і грэбавалі яго псіхічным здароўем. Пасля прад'яўлення абвінавачання 3 снежня 2021 года Джэймс і Джэніфер паспрабавалі ўцячы, але былі затрыманыя ў Дэтройце, размешчаным прыкладна ў 60 кіламетрах ад Оксфарда, і адпраўленыя пад арышт. Віну ў датычнасці да злачынства Ітана Крамблі яго бацькі не прызнаюць.
Паводле«Медузы».