Чыстая Прыпяць, брудная Прыпяць. Рэйтынг і антырэйтынг рэк ад Мінпрыроды
З рэк у Беларусі нельга піць і на вадзе нельга гатаваць, не пракіпяціўшы — хоць яшчэ 150 гадоў назад так раілі рабіць у кулінарных рэцэптах. Можна было б вярнуцца да гэтага, таму што рэкі ачышчаюцца за два гады, як кажуць прадстаўнікі Французскага офіса па вадзе. Але пакуль усё не так.
«Часцей за ўсё рэкі ў нас не ў парадку з-за кропкавых крыніц забруджвання, не будзем хаваць», — кажа Канстанцін Цітоў, старэйшы навуковы супрацоўнік «ЦНІІКІВР» з аддзела маніторынгу і дзяржаўнага воднага кадастру.
Асноўная крыніца іх забруджвання ў Беларусі — сцёкі з палёў. Пакуль праблема не вырашаная, але ў Беларусі вучацца працаваць з планамі кіравання басейнамі рэк, якія ў тэорыі павінны дапамагчы. Горш за ўсё сітуацыя ў басейнах рэк Заходні Буг, Днепр, Прыпяць.
Часцей за ўсё ў паверхневых вадаёмах занадта вялікая канцэнтрацыя біягенных элементаў, радзей — арганічных рэчываў. Да іх адносяць, напрыклад, злучэнні азоту і фосфару, а забруджаныя воды схільныя эўтрафікацыі — так званаму цвіценню ў цёплы сезон.
Тым часам Мінпрыроды склала рэйтынг самых брудных і самых чыстых рэк, як бы нагадваючы: ёсць да чаго імкнуцца.
Спіс самых чыстых рэк 19 сакавіка апублікавала БелТА са спасылкай на Мінпрыроды.
- Рака Нёман вышэй Стоўбцаў (прыкладна ў 20 кіламетрах арыенцір — Мірскі замак).
- Свіслач (у вёсцы Сухая Даліна ў 30 кіламетрах ад Гродна).
- Бесядзь каля Свяцілавіч (за Бялынічы, Магілёўская вобласць).
- Іпуць (прыток Сожа, Магілёўская і Гомельская вобласць).
- Прыпяць ніжэй Пінска.
- Случ (прыток Прыпяці прыкладна там жа).
Найбольш забруджаныя ў цэнтральнай частцы краіны:
- Свіслач (на паўднёвым усходзе Мінска, каля Каралішчавічаў).
- Лошыца ў межах Мінска.
- Пліса ў раёне Жодзіна (басейн Дняпра).
- Уша ніжэй Маладзечна (басейн Нёмана).
- Морач у Яскавічах (прыток чыстай Случы, на поўдзень ад Салігорска).
На поўдні краіны:
- Мухавец у раёне Кобрына.
- Заходні Буг у Рэчыцы, Навасёлках і Тамашоўцы.
- Лясная Правая ля Каменюкоў (недалёка ад Белавежскай пушчы, цячэ таксама праз Польшчу).
- Рудаўка (басейн Заходняга Буга, пару дзясяткаў кіламетраў ад польскай мяжы).
- Ясельда ніжэй і вышэй Бярозы (Брэсцкая вобласць).
- Гарынь (басейн Прыпяці, цячэ па Беларусі і Украіне).
Паводле Зялёнага партала