«Фашызм не пройдзе!» Гары Паганяйла звярнуўся да сілавікоў

Вы разбураеце сістэму, дзяржаву і сваю будучыню. Грамадскі ўпаўнаважаны па правах чалавека Гары Паганяйла звярнуўся да кіраўнікоў органаў пракуратуры, МУС, Следчага камітэта, КДБ і суддзяў.

"Як чалавек, які мае дастатковы жыццёвы досвед (мне 77 гадоў), як спецыяліст, які доўгі час працаваў па спецыяльнасці юрыста ў дзяржаўнай сістэме і па-за яе, лічу магчымым выказаць сваё сціплае меркаванне аб тым, што адбываецца ў Беларусі, вашай ролі ў гэтым і вашых перспектывах.
Пакінем развагі пра прычыны крызісу ў краіне. Меркаванні могуць быць палярнымі, і не час даказваць, хто мае рацыю. Важна зразумець, куды рухацца і iто рабіць.
Давайце замацуем і спынімся на тым, што для ўсіх з'яўляецца відавочным, тое, што ніхто не можа адмаўляць.
Першае: у краіне адбываецца востры палітычны крызіс. Падкрэслю — палітычны.
Другое: монанацыянальная краіна (населеная на 82% беларусамі) падзелена на два супрацьлеглыя лагеры: адны, якіх меншасць, са зброяй, уладай і паўнамоцтвамі, падтрымліваюць захаванне ўлады Лукашэнкі, іншыя – мірныя і бяззбройныя прадстаўнікі большасці, настойваюць на неабходнасці новых выбараў без яго ўдзелу.
Трэцяе: улада абрала супраць народа адзін, як ёй уяўляецца, найбольш дакладны метад падаўлення іншадумства — сілавы. Тое, што адбываецца на вуліцах гарадоў, з якім жорсткасцю і брутальнасцю дзейнічаюць сілавыя структуры на працягу больш чатырох месяцаў, бачым мы і ўвесь свет.
Удзельнікі супрацьстаяння як на адным баку, так і на другім, пакуль не хочуць саступаць адзін аднаму. Многія, хто раней не ўдзельнічаў у супрацьстаянні, у яго залучаюцца.
Чацвёртае: і, нарэшце, абодва бакі прызнаюць, па меншай меры пра гэта кажуць, што ідзе працэс радыкалізацыі: гвалт і па фізічных, і колькасных параметрах, і па ўжыванні сродкаў і спосабаў барацьбы пашыраецца, а раскол паглыбляецца.
Аб'ектыўным і вельмі важным фактам з'яўляецца непрызнанне легітымнасці Лукашэнкі пратэстоўцам і сусветнай супольнасцю, якая заняла кансалідаваную і цвёрдую пазіцыю падтрымкі народа Беларусі.
Расея ж, заяўляючы ў публічнай прасторы сваю падтрымку Лукашэнкі, заняла на практыцы асцярожную, чакальную пазіцыю, але не з'яўляецца іншым назіральнікам.
Вам, вайскоўцам, са стратэгічным і аператыўным мысленнем, пара спыніцца, ацверазець ад таго, што адбываецца, узяцца за галаву і зразумець:
у барацьбе з уласным народам, з нязгоднымі, якіх ужо ніхто не зможа загнаць у ранейшае таталітарнае стойла, вы, безумоўна, прайграеце.
Заўтра ці ў бліжэйшай перспектыве. Гэта непазбежна. Нікому яшчэ не ўдавалася спыніць кола гісторыі.
Калі вы маюць намер працягваць у тым жа духу, падкідваючы дроўцы, нагнятаючы ціск пара ў катле, то ён выбухне. Ахвяр будзе больш як з аднаго, так і з другога боку. «Якія сядзяць ціхенька на прызбе» і якія назіралі таксама пацерпяць не ў меншай ступені.
Што нас чакае ў такім выпадку? Павелічэнне колькасці загінулых, яшчэ тысячы прыцягнутых да адміністрацыйнай і крымінальнай адказнасці, паток бежанцаў у іншыя краіны, гуманітарная катастрофа, эканамічны калапс.
Немалаважным з'яўляецца і іншае. Як паказвае практыка, кожная ахвяра гвалту і несправядлівасці павялічвае ў геаметрычнай прагрэсіі тых, хто актыўна падлучаюцца да пратэсту, з ліку тых, хто раней не быў гатовы да гэтага.
У кожнай ахвяры ёсць родныя, блізкія, сябры, ды і проста неабыякавыя людзі, якія прымаюць, як правіла, бок ахвяры. І гэтыя людзі ўжо дакладна становяцца ненавіснікамі рэжыму — дзяржавы, заснаванай на гвалце, і поўныя нянавісці да тых, хто непасрэдна гэты гвалт ажыццяўляе.
Вы — камандзіры і кіраўнікі, не можаце не ведаць, што доўгі нематываваны гвалт і жорсткае абыходжанне нават з жывёламі, я ўжо не кажу пра гвалт у дачыненні да людзей, разбурае псіхалагічна, маральна і фізічна тых, хто ажыццяўляе гэты гвалт.
Калі ж такія паводзіны заахвочваецца вамі, вашымі загадамі, у выканаўцаў руйнуюцца паняцці законнасці і справядлівасці. Яны дэградуюць як прафесіяналы, губляюць сваю чалавечую сутнасць, становяцца небяспечнымі для грамадства і не могуць быць у далейшым задзейнічаны ў праваахоўных органах. З адной толькі агаворкай: калі вы па змаўчанні выбудоўваеце сістэму фашысцкай дзяржавы, заснаванай на прыгнечанні.
Але ў 21-м стагоддзі ні нацыянальныя здаровыя сілы, ні міжнародная супольнасць з падобным не змірацца і будуць дзейнічаць яшчэ больш рашуча. Калі я ўсё правільна і аб'ектыўна выклаў, вы, спадарства, разбураеце сістэму, дзяржаву і сваю будучыню. Не паўтарайце ў Беларусі Чылійскі варыянт 1973 г. Фашызм не пройдзе!
Таму мой заклік пачуйце: спыніце гвалт, перайдзіце на бок дабра.
Думаю, гонар і сумленне, калі яны ў вас яшчэ засталіся, падкажуць вам правільнае рашэнне (саюз «калі» часта ўжываю для таго, каб не навязваць сваё меркаванне, каб размова будавалася на давернай аснове).
І яшчэ аб адной важнай акалічнасці. Спадзяюся, многія з вас чыталі, што пасля Нюрнбергскага працэсу над ваеннымі злачынцамі, у Нямеччыне прайшлі суды і над чыноўнікамі высокага рангу, пракурорамі, следчымі, суддзямі, якія абвінавачваліся ў масавых рэпрэсіях.
Яны і іх абаронцы-адвакаты спасылаліся на прамое і безумоўнае выкананне імі загадаў, прадпісанняў, якія дзейнічаюць тады законаў фашысцкай Германіі. Аднак трыбуналамі было прызнана, што гэтыя законы не адпавядалі дэмакратычным прынцыпам прававой цывілізаванай дзяржавы, што яны былі накіраваныя супраць чалавецтва, і выканаўцы павінны былі ўсведамляць гэта.
Менавіта тады з'явілася паняцце "злачынны закон". А выканаўцы былі прызнаныя вінаватымі і асуджаныя. Іншыя пазбавіліся звання і прывілеяў-кожнаму аддалося па заслугах.
Спадзяюся, вам знаёма і такое паняцце, як «універсальная крымінальная юрысдыкцыя». Хто забыўся, зазірніце і прачытайце ўважліва арт. 6 КК Рэспублікі Беларусь. У частцы трэцяй дадзенага артыкула апісаны правілы прымянення ўніверсальнай юрысдыкцыі.
Аналагічныя законы прынятыя і дзейнічаюць у многіх краінах ААН, якія змагаюцца з міжнароднай злачыннасцю супраць міру і бяспекі чалавецтва. Склады злачынстваў пазначаны ў чале семнаццатай Асаблівай часткі КК Беларусі, у прыватнасці, у арт. 128 Правіла адказнасці па універсальнай крымінальнай юрысдыкцыі дзейнічаюць і адказваюць асноватворнаму прынцыпу міжнароднага публічнага права: "ці выдай злачынцу, або пакарай яго сам".
У Беларусі маюцца дагаворы аб экстрадыцыі з многімі краінамі. Аддзяленне Інтэрпола дзейнічае ў нашай дзяржаве пры МУС. У сувязі з гэтым павінен заявіць, што калі наша крымінальная юстыцыя ва ўпор не хоча бачыць і дазваляць у адпаведнасці з законам заявы і скаргі ахвяр катаванняў на працягу многіх гадоў, і, асабліва тых, хто звярнуўся за апошнія месяцы, то ў шэрагу заходніх краін такія кейсы ўжо ў працы адпаведных кампетэнтных структур.
Яны прынялі рашэнні аб расследаванні спраў па ўніверсальнай крымінальнай юрысдыкцыі, якімі валодаюць. На самым высокім узроўні палітычная воля ўрадаў адназначна праяўленая, гэтыя справы знаходзяцца ў парадку дня і будуць расследаваныя.
Можаце не сумнявацца, рушаць услед ардэра на арышт праз Інтэрпол, а значыць, і аб выдачы. Падазраваныя асобы могуць быць арыштаваныя ў любой краіне свету, дзе дзейнічаюць законы аб выдачы злачынцаў. І першымі падазраванымі будуць асобы, якія трапілі ў санкцыйныя спісы заходніх краін.
Сярод іх і кіраўнікі МУС, атрадаў спецыяльнага прызначэння, начальнікі УУС, месцаў утрымання затрыманых і пазбаўленых волі (ІЧУ, ЦІПаў, СІЗА), а таксама тыя, хто даўно знаходзіцца ў спісах у сувязі з палітычна матываванымі знікненнямі, магчыма, пазасудовымі карамі (Ю. Захаранка, В. Ганчар, А. Красоўскі, Д. Завадскі).
Вядомы ўдзельнік дадзенага злачынства Ю. Гараўскі здаўся ўладам адной з еўрапейскіх краін і гатовы ў рамках крымінальнай справы супрацоўнічаць са следствам. Яго прызнальныя паказанні з указаннем саўдзельнікаў ужо з'явіліся ў сетцы інтэрнэт.
У санкцыйных спісах знаходзяцца таксама генеральны пракурор (цяперашні і былы), старшыні Следчага камітэта і КДБ, суддзі і іншыя. Усе, хто запляміў сябе злачыннай дзейнасцю, ўкрывальніцтвам і бяздзейнасцю, будуць разглядацца як саўдзельнікі.
Правасуддзе павінна адбыцца.
Яно разгортваецца, набірае свой ход на Захадзе. Але не выключана, што канчатковая кропка можа быць пастаўленая па многіх справах судамі Беларусі пры новай уладзе і з новымі складамі суддзяў, магчыма, з удзелам прысяжных.
Спадзяюся, вельмі хутка мы прыйдзем да таго, за што змагаемся — да перамогі дэмакратыі ў Беларусі. За гэта выпрабавалі гвалт, падвергліся зневажанням і спазналі несправядлівасць тысячы ахвяр самавольства, за гэта загінулі нашы сябры і блізкія.
Бог і цывілізаваны свет на нашым баку. Але мы па-хрысціянску міласэрныя.
Як удзельнік пратэсту і асоба, прызнаная і надзеленая грамадскасцю паўнамоцтвамі народнага амбудсмена па правах чалавека, я заклікаю ўсіх, ад каго гэта залежыць:
- прыбярыце з вуліц узброеных людзей, спецыяльную тэхніку, спыніце гвалт і пераследы.
- вызваліце са следчых ізалятараў палітычных зняволеных за ўдзел у выбарчай кампаніі лета 2020 г. і ўдзельнікаў пратэсных акцый,
- аднавіце справядлівасць у дачыненні да ўсіх, хто быў падвергнуты незаконным рэпрэсіям.
- перагледзьце справы з незаконнымі асуджэннямі па адміністрацыйных і крымінальных артыкулах.
Вярніце ў краіну закон і спакой.
Знаходзячыся выключна ў прававым полі, прызнайце свае памылкі апошняга часу і мірна перадайце ўладу тым, хто выйграў мінулыя выбары.
Прынамсі, адыдзіце ў бок і не перашкаджайце грамадзянам краіны правесці новыя, справядлівыя і сумленныя выбары па дэмакратычных стандартах БДІПЧ АБСЕ і Садружнасці Незалежных Дзяржаў (СНД) пры ўдзеле нацыянальных і міжнародных назіральнікаў.
І толькі ў такім выпадку вы можаце разлічваць на амністыю, на гуманнае да сябе стаўленне, на магчымасць працягнуць працу па абранай прафесіі, без кадравай чысткі з выкарыстаннем метадаў люстрацыі.
Многія сцвярджаюць, што кропка незвароту вамі ўжо пройдзеная. Я ж, як філасофствуючы юрыст-ідэаліст, як хрысціянін, вернік ва ўсё чалавечае, цвёрда стаю на пазіцыі:
пакаянную галаву меч ня сячэ.
А што рабіць, вырашаць вам. Думайце, спадары, пакуль яшчэ не позна.

belaruspartisan.by