Валерый Карбалевіч: Чаму Лукашэнка загаварыў пра магчымасць блакавання сацсетак

Спроба заблакаваць сацыяльныя сеткі, пра магчымасць якой Аляксандар Лукашэнка заявіў 25 сакавіка, мала што зменіць.

— Калі ў краіне разгараецца эканамічны крызіс, абвальваецца абменны курс рубля, нарастае дэфіцыт валюты і тавараў у крамах, спыняюцца вытворчасці, то якая самая важная тэма павінна абмяркоўвацца кіраўніцтвам дзяржавы? — цытуе вядомага палітолага Валерыя Карбалевіча «Салідарнасць» са спасылкай на радыё, прызнанае ў Беларусі «экстрэмісцкім». — Правільна, вы ўгадалі: аб бягучых пытаннях дзейнасці СМІ. Нарада на гэтую тэму адбылася 25 сакавіка ў Лукашэнкі. Што ў каго баліць...

Логіка тут відавочная. Калі ў краіне цяжкая сітуацыя, то трэба ўзмацніць кантроль над СМІ, інфармацыйнымі рэсурсамі. Каб даводзіць людзям, што чорнае — гэта белае, а тое, што яны бачаць на ўласныя вочы, — няпраўда. І гэтак далей.

Не выпадкова Лукашэнка выдаў хвалебны спіч прапагандзе. У яго ёсць асабісты жыццёвы досвед яшчэ савецкіх часоў, калі ідэалогія, прапаганда выконвалі важную ролю ў існаванні камуністычнага рэжыму.

Дый досвед 1990-х — 2000-х гадоў вельмі пераканаўча дэманстраваў простую рэч: у каго манаполія на медыя, той і дамінуе ў палітыцы. Ягоная настальгія па тым перыядзе зразумелая.

Але тыя часы беззваротна мінулі. Свет уступіў у эпоху інтэрнэту. А неразваротлівая дзяржаўная прапаганда не можа паспяхова функцыянаваць ва ўмовах канкурэнцыі. Дыскутаваць з апанентамі, спрачацца з дапамогай аргументаў афіцыйныя медыя не здольныя паводле самой сваёй прыроды. Лукашэнка, кажучы пра інтэрнэт, быў вымушаны прызнаць: «...Гаварыць, што наша інфармацыя дамінуе, што мы там перамагаем, пакуль, напэўна, заўчасна».

Адзіны вядомы ўладам спосаб дзеяння ў гэтых умовах даўно вядомы, ён немудрагелісты і зводзіцца да простага, як аглобля, метаду: заткнуць рот апаненту, карыстаючыся механізмам дзяржаўнага прымусу.

Уласна кажучы, увесь перыяд кіравання Лукашэнкі — гэта гісторыя змагання з незалежнымі медыя з дапамогай рэпрэсій. Пасля 2020 года ўлады, здаецца, забаранілі ўсё, што толькі можна.

Цяпер на парадак дня пастаўлена пытанне пра забарону сацыяльных сетак, YouTube і інш. Здаецца, гэтая тэма і была галоўнай на нарадзе.

І тут стаўка робіцца на падтрымку Расіі, у якой большыя магчымасці блакаваньня інтэрнэту. Не выпадкова Лукашэнка адзначыў, што «развіваць трэба свае рэсурсы, у тым ліку і разам з расійцамі».

Але праблема тут вось у чым. Тое, што добра працуе ў Расіі, у Беларусі не дае вялікага эфекту. У РФ грамадства пераважна давярае дзяржаўным тэлеканалам. Што спрычынілася да масавай падтрымкі вайны супраць Украіны.

У Беларусі давер да дзяржаўных медыя непараўнальна меншы. І забарона недзяржаўных СМІ не змагла радыкальна памяняць сітуацыю. Мяркую, чарговая спроба заблакаваць сацыяльныя сеткі мала што зменіць.