Прадстаўнік Германіі ўпершыню папрасіў прабачэння перад Беларуссю за злачынствы нацысцкага рэжыму
Упаўнаважаны па пытаннях супрацоўніцтва грамадзянскіх ініцыятыў МЗС ФРГ Гернат Эрлер ад імя федэральнага ўрада Германіі папрасіў прабачэння перад сваякамі пацярпелых і тымі, хто выжыў пасля злачынстваў нацысцкага рэжыму, на тэрыторыі Беларусі падчас Другой сусветнай вайны.
Публічныя прабачэнні нямецкі чыноўнік прынёс 4 мая ў Мінску ў прысутнасці прыкладна 200 удзельнікаў мемарыяльнай паездкі "Памятаем дзеля еўрапейскай будучыні" з Аўстрыі, Беларусі, Вялікабрытаніі, Германіі, Ізраіля і Чэхіі, арганізаванай Мінскім і Дортмундскім міжнароднымі адукацыйнымі цэнтрамі, шэрагам еўрапейскіх фондаў, ініцыятыў і цэркваў.
Адказваючы на пытанне нямецкага журналіста, Эрлер зазначыў, што ён стаў першым прадстаўніком уладаў Германіі, які афіцыйна прынёс прабачэнні Беларусі за дзеянні Трэцяга рэйха.
"Зусім не абавязкова, каб беларускае грамадства і ўрад сёння былі гатовыя да сумеснай працы на гэтую тэму, бо жах злачынстваў [у часы вайны] на гэтай тэрыторыі проста неймаверны,
— сказаў прадстаўнік МЗС ФРГ. — Дыктатура нацыстаў ўварвалася на тэрыторыю СССР, Беларусь прыняла на сябе ўсю моц першага ўдару. Ад Беластока да Мінска ў першыя месяцы вайны
гінулі і траплялі ў палон савецкія салдаты, мірнае насельніцтва стала ахвярай нацысцкага акупацыйнага рэжыму. Вайна вялася на татальнае знішчэнне. Беларусь страціла 2,5 мільёна чалавек, і
наўрад ці ў Еўропе знойдзецца яшчэ адно такое месца, дзе знішчэнне яўрэйскага насельніцтва было такім жорсткім".
"Гэта злачынства, якое мы не маем права забыць і не забудзем, — падкрэсліў Эрлер. — Яно не мае сабе роўных, і гэта цёмная гісторыя па-ранейшаму нас турбуе. Як і раней, яна
кідае цень на адносіны паміж многімі народамі Еўропы. Сёння мая краіна поўнасцю ўсведамляе сваю гістарычную адказнасць за тое, што тады здарылася".
У гутарцы з журналістамі ўпаўнаважаны МЗС ФРГ зазначыў, што гэты жэст — просьба аб дараванні — вельмі важны "для захавання памяці, для таго, каб і ў далейшым можна было
весці дыялог аб узаемаразуменні з мэтай прымірэння". Паводле слоў Эрлера, Германія не чакае ад афіцыйных уладаў Беларусі ніякага водгуку на гэты жэст. "Адзінае, чаго я жадаю, дык гэта
супрацоўніцтва паміж арганізацыямі грамадзянскай супольнасці", — падкрэсліў нямецкі чыноўнік.
У адказ намеснік міністра замежных спраў Беларусі Аляксандр Гур'янаў заявіў: для Беларусі "прыемна чуць і разумець, што цяперашняе пакаленне германскіх палітыкаў і грамадзян разумеюць,
якім чынам гэтая гісторыя паўплывала на развіццё, у тым ліку Беларусі". "Мы павінны зыходзіць з таго, што гэтыя прабачэнні з'яўляюцца перш за ўсё напамінкам гэтаму
пакаленню пра тое, чаго мы не павінны дапусціць у далейшым", — сказаў намеснік міністра.
Гур'янаў звярнуў увагу на тое, што Беларусь "ніколі не ставіла пытанне аб афіцыйных прабачэннях як аб перашкодзе для двухбаковага супрацоўніцтва". "Мы ўжо даўно і
актыўна супрацоўнічаем і ўспамінаем мінулае толькі для таго, каб ушанаваць памяць ахвяраў", — падсумаваў намеснік кіраўніка знешнепалітычнага ведамства.
Захар Шчарбакоў, БелаПАН