45 дзён Ліз Трас. Дасье ў карыкатурах

Самая старая дэмакратыя ў свеце ўсё больш нагадвае бананавую рэспубліку, дзе лідары мяняюцца як пальчаткі.

Гісторыя Вялікабрытаніі такога яшчэ не ведала. Кабінет Ліз Трас праіснаваў усяго 45 дзён, пабіўшы рэкорд амаль двухсотгадовай даўніны. Джордж Канінг быў прэм'ер-міністрам з красавіка па жнівень 1827 года (агулам 119 дзён) і пакінуў сваю пасаду, так бы мовіць, па «ўважлівай прычыне»: памёр ад туберкулёзу. Трас жа даводзіцца сыходзіць з прычыны страты даверу і пад улюлюканне карыкатурыстаў.

Ніхто не мог сабе нават уявіць такога сюжэту. Хаця першапачаткова было зразумела, што новаму прэм'еру будзе вельмі няпроста. Становішча Трас пасля прызначэння на пасаду кіраўніка ўрада адлюстраваў мастак выдання The Telegraph. На яго малюнку да рэзідэнцыі прэм'ера падвозяць праблемы ў выглядзе кантэйнераў, на якіх напісана «медыцына», «вайна ва Украіне», «энергетыка», «кошты», «шатландскае пытанне».

Першыя крокі міс Трас адразу выклікалі абвал яе рэйтынгу. Трас выйшла бокам рашэнне знізіць стаўку падаходнага падатку для найбольш багатых брытанцаў з 45 да 40 працэнтаў і адмена запланаванага павышэння падаткаў на бізнес. Гэта ішло насуперак з яе іміджам чалавека, які клапоціцца аб патрэбах простага народа. Менавіта так сябе пазіцыянавала Трас падчас выбарчай кампаніі. Цяпер яна паўстала ў выяве нейкай новай Маргарэт Тэтчэр, што часцяком выклікала іронію. Адзін з мастакоў намаляваў як «жалезная лэдзі» (знешне падобная на Трас) устае з магілы.

Аднак ідэі прэм'ера выклікалі крытыку не толькі з боку левай апазіцыі. Антыкрызісныя ініцыятывы кабміна дэстабілізавалі фінансавы і фондавы рынкі. Запланаванае зніжэнне падаткаў, хутчэй за ўсё, будзе азначаць скарачэнне бюджэту. А паколькі дзяржрасходы не зніжаюцца, то незразумела, адкуль урад збіраецца браць грошы на дзяржаўныя патрэбы. Усё гэта выклікала абгрунтаваныя падазрэнні, што Трас збіраецца ўключыць друкарскі станок. У выніку знізіўся попыт на дзяржаблігацыі, пачаў падаць курс фунта, яшчэ больш разганяючы інфляцыю. У гэты момант адзін з мастакоў прапанаваў увесці новую купюру «Нуль фунтаў» з выявай прэм'ера і яе міністра фінансаў.

Патрапіўшы пад шквал крытыкі за свой эканамічны курс, Трас аператыўна адправіла ў адстаўку аўтара свайго антыкрызіснага плана, міністра фінансаў. Аднак гэта было расцэнена і ў прэсе, і яе партыйнымі апанентамі як няўдалая спроба знайсці «стрэлачніка». Пралікамі Трас скарысталася ўнутраная апазіцыя, якая пачала шантажаваць прэм'ера рэзананснымі адстаўкамі. Адзін з мастакоў так адлюстраваў учынкі аднапартыйцаў.

У выніку кабінет аказаўся практычна нядзеяздольным. Прэм’ер быў вымушаны заявіць пра адстаўку. Сыход Лізабет Трас з Даўнінг Стрыт некаторыя мастакі малююць не вельмі карэктна.

Што далей? Нагадаем, што такой чахарды кабінетаў і іх крахаў Вялікабрытанія яшчэ не ведала. З 2016-га на Даўнінг Стрыт пабывала ўжо чатыры прэм'еры. Адны гавораць, што гэта грымасы брытанскай палітычнай мадэлі і ў выніку ўсё стабілізуецца. Іншыя бачаць у гэтай гісторыі сістэмны крызіс. У любым выпадку зараз кансерватарам давядзецца выбраць новага прэм'ера. Няма сумневаў, што кампанія будзе вельмі незвычайнай, у тым ліку таму, што на пасаду прэм'ера хоча вярнуцца скандальны Борыс Джонсан.
Не будзе недахопу і ў сатырычных кандыдатах. Напярэдадні адстаўкі Трас газета Daily Star запусціла забаўную кампанію. Газета прымала стаўкі на тое, што салата айсберг, набытая ў звычайным супермаркеце, не завяне да адстаўкі гародніны, якая займае пасаду прэм'ера Брытаніі. У выніку айсберг выйграў. Цяпер тэма агародніны стала папулярнай у Брытаніі. Некаторыя нават бачаць менавіта гародніну пераемнікам Трас.