Дэмаграфія: Тым, каму цяпер 35-45 гадоў, варта самастойна паклапаціцца пра сваю пенсію
Самыя складаныя часы дэмографы прарочаць Беларусі праз 20-30 гадоў, калі прыйдзе час шматлікаму пакаленню цяперашніх 35-45-гадовых самому сыходзіць на пенсію. Таму што дзяцей да 4-х гадоў так мала , як цяпер, у нас не было ніколі.
На рынку працы ў Беларусі не хапае працоўных рук. Прычыны праблемы называюцца розныя — ад эміграцыі да дэвальвацыі каштоўнасці працы сярод моладзі. Аднак асновай з'яўляецца дэмаграфія. Наколькі яна цяпер спрыяльная рынку працы, высвятляла газета «Беларусы і рынак»
Да пачатку 2024 года, паводле афіцыйнай статыстыкі, доля насельніцтва ў працаздольным узросце скарацілася да 58,5% (годам раней было 58,7%). Адначасова павялічылася колькасць людзей пенсійнага ўзросту — з 23,5% у 2023 годзе да 24% у 2024-м.
Для параўнання: 20 гадоў таму, у 2004 годзе, колькасць працаздольнага насельніцтва дасягала 60,7%, а старэй за працаздольны узрост – не перавышала 21,3%. З тых часоў пенсійная планка зрушылася ўверх на 3 гады.
Нагадаем, канцом працаздольнага ўзросту лічыцца ўзрост выхаду на пенсію – цяпер гэта 58 гадоў для жанчын і 63 гады для мужчын.
Чаму колькасць пенсіянераў вырасла? На пенсію толькі што выйшла шматлікая кагорта людзей, народжаных у канцы 50-х – пачатку 60-х.
Цяпер насельніцтва ва ўзросце 60-64 года налічваецца 666 тысяч чалавек – і гэта вельмі шмат.
У той жа час асобаў, якія пакінулі рынак працы, замясціла пакаленне, народжанае ў сярэдзіне 2000-х: людзей 15-19 гадоў налічваецца толькі 493 тысяч чалавек. Гэта значыць, каля 170 тысяч людзей сталага веку, якія выбылі на пенсію, не былі замешчаныя маладымі.
Колькасць насельніцтва на пачатак 2024 года паводле ўзросту
Ці стане лягчэй у будучыні?
Сёння ў разбіўцы насельніцтва па ўзроставых групах самай шматлікай кагортай аказваюцца людзі 35-45 гадоў — іх цяпер 1,5 мільёны:
- 780,2 тыс. ва ўзросце 35-39 гадоў,
- 723 тыс. ва ўзросце 40-44 гадоў.
Яны з'яўляюцца працоўнай асновай сучаснай эканомікі, іх шматлікімі рукамі папаўняецца Пенсійны фонд.
Самыя складаныя часы дэмографы прарочаць Беларусі праз 20-30 гадоў, калі прыйдзе час гэтаму шматлікаму пакаленню самому сыходзіць на пенсію.
А хто прыйдзе ім на змену?
Праз 20-30 гадоў у працаздольны ўзрост уступяць дзеці, народжаныя апошнія пяць гадоў, і тыя, хто народзіцца на працягу пяці бліжэйшых гадоў.
Колькі ж іх будзе?
На пачатак 2024 года дзяцей ад 0 да 4 гадоў налічвалася толькі 388,7 тысячы чалавек. І гэта гістарычны мінімум — так мала дзяцей у нас не было ніколі.
А гэта значыць, што людзям, якім цяпер 35-45 гадоў, варта самастойна паклапоціцца пра сваю будучую старасць — маладых працоўных на іх відавочна не хопіць.
Ці лічыцца міграцыя?
Афіцыйная беларуская статыстыка ўлічвае толькі тых, хто з'ехаў і паведаміў пра гэта ў кампетэнтныя органы. Гэта значыць, можна меркаваць, што рэальная колькасць працаздольнага насельніцтва ў краіне цяпер яшчэ ніжэйшая.
Зрэшты, песімістычны прагноз будучыні можа змяніцца, калі раптам у Беларусь не толькі вернуцца ўсе, хто з'ехаў, але і яшчэ масава паедуць здольныя да працы грамадзяне з іншых краін.