«Выдаткаваўшы пяць хвілін на дзень, кожны беларус робіць крок да перамогі над дыктатурай»
«Не варта думаць, што ў сацсетак ёсць усёвідушчае вока», — кажа актывіст ініцыятывы, якая працуе, каб блакаваць у сеціве каналы Азаронка і іншых прапагандыстаў, а таксама сілавікоў.
Ініцыятыва мае назву «Стоп Прапаганда». Адзін з яе ўдзельнікаў расказаў «Нашай Н*ве», як з’явілася каманда, як пабудаваная іх праца і колькі неабходна скаргаў для выдалення допісу ці канала прапаганды.
«Выдаткаваўшы пяць хвілін на дзень, кожны беларус робіць маленькі крок да перамогі над дыктатурай»
Тэлеграм-канал «Стоп Прапаганда» аналізуе парушэнні правілаў у сацсетках. Пасля яны раздаюць заданні падпісчыкам, якія скардзяцца на пасты і каналы прапагандыстаў.
Апроч уласных крыніц для маніторынгу, у ініцыятывы ёсць форма, куды любы жадаючы можа даслаць спасылку на канал або асобны допіс.
«Уся праца пабудаваная на падачы скаргаў, — расказвае адзін з удзельнікаў каманды. — Не варта думаць, што ў сацсетак ёсць усёвідушчае вока, якое адсочвае парушэнні ў пастах, каментарыях і выдаляе іх. Мы неаднаразова сутыкаліся з выпадкамі, калі які-небудзь бруд можа вісець месяцамі і яго ніхто не выдаляе, пакуль не паскардзішся.
Таму — скардзіцеся і яшчэ раз скардзіцеся на допісы з хейтам, гвалтам, абразамі. Не варта траціць сілы на гнеўныя каментарыі ці павучанні пад такімі допісамі».
Масавасць скаргаў палягчае працу
«Напрыклад, украінскія калегі, якія займаюцца блакіроўкамі, маюць каля 300 тысяч падпісчыкаў у канале», — тлумачыць беларуская ініцыятывы, якая мае ў тэлеграме каля 4 тысяч падпісчыкаў.
Калі некалькі дзясяткаў тысяч скардзяцца на адно і тое ж, сацсеткі хутчэй гэта заўважаюць.
«Таксама мы звяртаемся да іншых спосабаў блакавання, пра якія, на жаль, не магу расказаць. Гэта сукупнасць як тэхнічных сродкаў, так і розуму і зацятасці нашых валанцёраў. Дарэчы, мы ўвесь час набіраем валанцёраў, пасля праверкі з радасцю прымаем у свае рады. Ёсць нават чат, у якім ёсць заданні для больш выдасканаленых і зацятых барацьбітоў з прапагандай.
Дакладных інструкцый наконт таго, колькі трэба скаргаў на той ці іншы допіс, няма, бо алгарытмы сацсетак часта змяняюцца.
«З нашага досведу, лягчэй за ўсё заблакаваць акаўнт у Тыктоку. У іх шырокі спіс парушэнняў, добра адгукаюцца на скаргі. У нас атрымалася дамагчыся блакавання больш за 60 працэнтаў акаўнтаў у Тыктоку, па якіх мы вядзём статыстыку.
Гавораць, што ў YouTube трэба 10 тысяч скаргаў, каб паставілі канал на ручную мадэрацыю. Але, зноў жа, адна рэч — канал на мільён падпісчыкаў, і зусім іншая — на некалькі тысяч. Нядаўна мы дабіліся блакіроўкі ў ютубе канала «Я/МыОмон», у іх было каля 3,7 тысячы падпісчыкаў», — кажа прадстаўнік ініцыятывы.
Каналы выдаляюць радзей, чым допісы ў сацсетках. Але каманда спрабуе знаходзіць і іншыя каналы для паспяховай блакіроўкі.
Напрыклад, акаўнт «Желтые сливы» у Твітары быў выдалены толькі пасля таго, як адзін з валанцёраў уступіў у перапіску са службай падтрымкі. Ён напісаў ліст з прыкладамі зневажальных і варожых выказванняў у гэтым акаўнце.
«Што тычыцца каналаў ГУБАЗіК у Тэлеграме, то там не толькі скаргі адыгралі ролю. Каналы пачалі выдаляць пасля таго, як мы прыняліся за бюракратычныя працэдуры: якаснае напісанне абгрунтаванняў аб парушэннях. Іх адпраўлялі ў плэй-маркеты або ў сацсеткі па ўнутраных каналах сувязі».
Колькі чалавек у камандзе і чаму прапагандысты закрываюць свае сацсеткі?
У камандзе «Стоп Прапаганда» працуюць чатыры чалавекі. Нядаўна да іх далучыліся яшчэ некалькі валанцёраў.
«Мы лічым камандай усіх нашых падпісчыкаў, — дадае суразмоўца. — Ініцыятыва валанцёрская, але дзейнасць называем «працай», таму што гэта ўжо частка нашага паўсядзённага жыцця.
Пасля жніўня 2020 года я зразумеў, што калі б не было столькі прапаганды з боку рэжыму, то падсілкоўванне для сілавікоў адсутнічала б, прыхільнікаў лукашызму і іх упэўненасці ў правільнасці сваіх дзеянняў таксама было б менш.
Чалавек схільны спажываць інфармацыю, і калі яму падсоўваюць лёгкі «фаст-фуд» з кожнага праса, то ён часцей за ўсё не спрабуе разабрацца далей, нават калі гэтая інфармацыя супярэчлівая.
Жыхары Беларусі і Расіі апрацоўваюцца прапагандай 24 на 7. Адсюль і нарадзілася ідэя, што трэба неяк з ёй змагацца. Трэба выціснуць прапаганду з поля зроку людзей яе замяшчэннем альтэрнатыўнымі крыніцамі, але на гэта патрэбны значны рэсурс і калектыў, мы вырашылі змагацца з ёй такім спосабам».
У скаргаў можа быць адкладзены эфект. Напрыклад, YouTube пасля выдалення якога-небудзь відэа можа абмежаваць магчымасць загрузкі новых на канал, але не выдаляць яго.
«Некаторыя ўладальнікі акаўнтаў робяць яго прыватным пасля скаргаў ці нават проста падчас выхаду самога задання на нашым канале, часцей за ўсё, гэта ў Тыктоку або Інстаграме», — кажа прадстаўнік ініцыятывы.
Апошнім часам у каманды «Стоп Прапаганда» шмат перамог у Тыктоку. Таксама ёсць зрухі ў Тэлеграме.
Нават невялікая колькасць скаргаў на іх акаўнты садзейнічае паніжэнню ў рэйтынгу пошукавай выдачы. І гэта таксама збольшага перамога — людзі менш бачаць прапаганду».