«Лукашэнка сапраўды паверыў у міфічную змову». Карбалевіч — пра антыканстытуцыйную дыверсію

Палітычны эксперт Валерый Карбалевіч у аўтарскай калонцы на «Свабодзе» выказаў свае думкі на «тэму дня».

— Аляксандр Лукашэнка растлумачыў, які лёсавызначальны дэкрэт ён анансаваў тыдзень таму. Паводле яго словаў, гэты дэкрэт будзе прадугледжваць, што ў выпадку ягонай смерці функцыі прэзідэнта павінна выконваць Рада бяспекі, — піша Валерый Карбалевіч. — 

Першае, што кідаецца ў вочы, гэта абсалютна антыканстытуцыйны характар гэтага рашэння. Бо ў цяперашняй Канстытуцыі дакладна прапісана, што ў выпадку, калі прэзідэнт не можа выконваць свае абавязкі, то ўлада пераходзіць да прэм’ер-міністра. Усё ясна і зразумела.

Больш за тое, хачу нагадаць, што тыя раздзелы Канстытуцыі, якія тычацца органаў дзяржаўнага кіравання, могуць прымацца толькі ўсенародным рэферэндумам. І ніяк інакш.

Нават у краінах з манархічным рэжымам, дзейны манарх не мае права адвольна, па ўласнаму разуменню, прыймаць рашэнне, хто зойме трон пасля ягонага сыходу. Дзейнічае закон аб парадку атрымання ў спадчыну пасады.

Таму анансаваны дэкрэт з такім зместам — гэта антыканстытуцыйная дыверсія. Упершыню з 1996 году Лукашэнка так яўна і відавочна збіраецца парушыць Канстытуцыю. Фактычна, Лукашэнка прапануе перадаць уладу вайскоўцам. Бо ў складзе Рады бяспекі дамінуюць кіраўнікі сілавых структур.

Чаго раптам? Чаму Лукашэнка не захацеў дачакацца прыняцця новай Канстытуцыі (рэферэндум запланаваны на пачатак 2022 году), каб там прапісаць гэтую норму, а ўводзіць перамены ў сістэму дзяржаўнага кіравання надзвычайнымі метадамі?

Гледзячы па ўсім, Лукашэнка сапраўды паверыў у тую міфічную змову, мяцеж, інфармацыю пра які была абнародавана тыдзень таму. Гэта сведчыць пра тое, у якім псіхалагічным настроі ён знаходзіцца, калі нават нейкая карыкатура на замах прывяла яго ў такі стан. Чалавекам, які знаходзіцца ў падобнай атмасферы страху, лёгка маніпуляваць. Што і робяць спецслужбы.

Атрымоўваецца, што КДБ, надзьмуўшы інфармацыйны пухір вакол гэтага скандалу, насамрэч кантралюе сітуацыю ў краіне ў большай ступені, чым усе астатнія інстытуты дзейнага рэжыму. І гэта ў сітуацыі, калі, здавалася б, усё супакоілася, пратэсты мінімізаваліся, улада кантралюе становішча ў краіне, асцерагацца няма чаго. Аднак, як цяпер высвятляецца, сам Лукашэнка так не думае. Ён кожны дзень жыве ў чаканні замаху на сваю ўладу. Толькі ў такім стане можна прыймаць падобныя рашэнні.

Здавалася б, калі не давяраеш дзейнаму прэмер-мінстру (Раману Галоўчанку), то прызнач іншага чалавека, таго, каму давяраеш. Але не. Лукашэнка спадзяецца на калектыўны орган (Раду бясьпекі) больш, чым на канкрэтную персону. Раней ён неаднаразова даводзіў, што нельга даваць столькі паўнамоцтваў ягонаму наступніку, трэба размеркаваць функцыі прэзідэнта паміж іншымі галінамі ўлады. Тут дзейнічае тая ж логіка.

Менавіта ў такіх надзвычайных умовах становіцца асабліва відавочна, што ў краіне функцыянуе рэжым персанальнай улады, персаналісцкі рэжым. Адказныя рашэнні, якія тычацца дзяржаўнага ладу, прымаюцца адным чалавекам, з гледзішча ягоных асабістых інтарэсаў. Усе астатнія дзяржаўныя інстытуты — пустыя дэкарацыі. Ніхто не можа сказаць Лукашэнку, што ён парушае Канстытуцыю. Канстытуцыйны суд, пракуратура, дзьве палаты Нацыянальнага сходу наўрад ці як-небудзь зрэагуюць на відавочную антыканстытуцыйную дыверсію.

Гэтым сваім рашэннем Лукашэнка паказвае, што палітычны крызіс у краіне не пераадолены, хоць дзяржаўныя медыі ўжо колькі месяцаў цвердзяць, што маўляў мы перамаглі. Пераможцы так не баяцца.