Кішынёў. Тысячы пратэстоўцаў усталявалі намёты на плошчы
Ветэраны Аўганістану і Прыднястроўя запэўніваюць, што ў выпадку неабходнасці «здолеюць абараніць людзей на плошчы».
У Кішынёве ў нядзелю прайшоў другі па колькасці за ўвесь час пратэстаў мітынг, у якім, паводле дадзеных паліцыі, прынялі ўдзел да дваццаці тысяч чалавек. Мяркуючы па рэзалюцыі, аднагалосна прынятай «раззлаванымі гараджанамі», — гэта не мяжа. У дакуменце арганізатары пратэстаў заклікаюць да ўсеагульнага страйку ў краіне.
На галоўнай плошчы Кішынёва — праспекце Штэфана чэл Марэ пратэстоўцы паставілі роўнымі шэрагамі некалькі соцень намётаў. На кожным ёсць уласны нумар, і ў гэтым імправізаваным мястэчку жывуць не толькі маладыя людзі, якія традыцыйна з'яўляюцца асновай любога пратэсту, але і людзі сталага веку. Жыхары Кішынёва — а сёння падтрымаць іх на мітынг з'ехаліся актывісты з усёй краіны — незадаволеныя рэзкай інфляцыяй і ростам цэнаў, прычыну якіх яны бачаць у крадзяжы з дзяржбюджэту каля мільярда еўра ў мінулым годзе.
Асноўным патрабаваннем рэзалюцыі, прынятай у нядзелю, стала, як і на самым шматлікім мітынгу 6 верасня, адстаўка ўраду. Акрамя гэтага, рада Вялікага нацыянальнага сходу, сфармаваная ініцыятарамі пратэсту, сябрамі грамадзянскай платформы «Годнасць і праўда», павінен будзе падрыхтаваць праект Ураду народнага даверу для ўдзелу ў выбарах.
У тым, што датэрміновыя выбары адбудуцца, тыя, хто прысутнічаў на плошчы, калі і сумняюцца, то кажуць з вялікай верагоднасцю. «Мы зробім так, што пажар пратэсту ахопіць усю краіну, і ўрад зразумее, што значыць выклікаць народны гнеў. Пасля гэтага яны самі пабягуць», — заявіў з трыбуны былы дэпутат першага малдаўскага парламента Валянцін Далганюк. Ён заклікаў суграмадзянаў рыхтавацца да ўсеагульнага страйку.
Упэўненасць мітынгоўцам надае і сам характар пратэсту, які стаў сталым — намётавы лагер ніхто прыбіраць не мае намеру. Строгі парадак і бяспека тут падтрымліваюцца сіламі ветэранаў Аўганістана і Прыднястроўя. Мужчыны ў форме і з ордэнамі на грудзях дакладна рэгулююць перамяшчэнне па лагеры і правядзенне самога мітынгу. Журналістаў, якія жадалі зрабіць здымкі са сцэны, прасілі спачатку зняць заплечнікі — такія, маўляў, правілы бяспекі. Зрэшты, у размовах ветэраны заўсёды падкрэсліваюць, што гатовыя абараняць людзей на плошчы, і ва ўрадзе гэта выдатна ўсведамляюць.
Па краях намётавага мястэчка стаяць два вялікія шатры. У адным валанцёры-медыкі нясуць вахту, аказваючы дапамогу ўсім, каму спатрэбіцца. Гэта таксама адзін з фактараў кішынёўскага пратэсту: усё рэгулюецца, прадумваецца, і пра многія аспекты тут клапоцяцца загадзя. Медыкі заяўляюць, што гатовыя і да наступстваў магчымых сутыкненняў. На іншым канцы лагеру стаіць вялікі намёт з надпісам «Львоўскае». Гэта імправізаваная сталовая, куды гараджане прыносяць прадукты і гатовую ежу.
Пасля палітыкаў на сцэну сталі падымацца музыкі. Мітынгоўцы з задавальненнем падпявалі, падтанцоўвалі і падтрымлівалі заявы пра тое, што ўсе прысутныя сёння перад урадам — патрыёты. Пратэстоўцаў ад будынка ўраду, за шклянымі дзвярыма якога можна было бачыць з'яўленне ды знікненне чыноўнікаў, аддзяляў ланцуг паліцэйскіх у поўным абмундзіраванні — бронекамізэлькі, каскі, накаленнікі і іншае. Маладыя хлопцы ў форме жартавалі, на натоўп не напіралі, і было відаць, што сур’ёзных беспарадкаў яны не чакаюць.
Наогул, атмасфера цяпер у Кішынёве, дзе па вуліцах ходзіць шмат моладзі з нацыянальным сцягам на плячах, прыўзнятая. Не адчуваецца ні пагрозы, ні магчымасці сур’ёзных сутыкненняў.
Магчыма, гэта яшчэ і таму, што ідэйна вераснёўскі пратэст накіраваны на інтэграцыю з Еўропай, што не адмаўляе і ўрад. Пры гэтым лідары «Годнасці і праўды» заяўляюць, што гэты курс існуе толькі на словах, а рэальна няма ніякай інтэграцыі. Адсюль патрабаванне прыбраць з палітыкі мясцовых алігархаў і правесці датэрміновыя выбары. Сцягоў Еўразвязу ў руках мітынгоўцаў крыху менш, чым сцягоў Малдовы. Цікава, што па пытанні стаўлення да расейскага ўплыву абодва супрацьлеглыя бакі шмат у чым таксама салідарныя.
Расійскіх журналістаў на плошчы не любяць, і гавораць па-руску з імі вельмі неахвотна. З іншага боку, шэраг прадстаўнікоў расійскіх СМІ былі дэпартаваныя ці не дапушчаныя на тэрыторыю Малдовы: супрацоўніка "Ruptly", якое ўваходзіць у структуру RT, Аляксея Амелюшкіна выгналі з краіны, а здымачную групу "LifeNews" і зусім не пусцілі. Пры праходжанні пашпартнага кантролю да расейскіх журналістаў праяўлялі асаблівую ўвагу. У карэспандэнта "Радыё Свабода", напрыклад, папрасілі паказаць кадры апошняга фотарэпартажу з лагеру ўцекачоў у Будапешце. «Гэта радыё, якое глушылі ў савецкі час і цяпер спрабуюць, — паведаміў падначаленым адзін з начальнікаў памежнай службы ў аэрапорце. — Можа, ім яшчэ давядзецца да нас бегчы. Прапусціце».
Нядзельны мітынг прайшоў без здарэнняў, але і рэакцыі ўраду пакуль не выклікаў. Аднак гэта, здаецца, упэўненасці ў прысутных не зменшыла. Многія прыезджыя вярнуліся дадому,
а на плошчы аднавілі ўсе намёты, частку якіх прыбіралі, каб правесці мітынг. Выказаць здагадку, чым скончыцца гэтае супрацьстаянне, пакуль немагчыма, але ўрад адмоўчваецца,
а пратэстоўцы не маюць намеру сыходзіць, не дасягнуўшы прызначэння датэрміновых выбараў.
