Цяжкія часы для Расіі наперадзе? Доля расійскага газу ў пастаўках у ЕС скарацілася да 13%
Доля паставак з Расіі ў Еўрасаюз трубаправоднага і звадкаванага прыроднага газу (ЗПГ) у 2023 годзе скарацілася да 13%, вынікае з падлікаў аналітыкаў S&P Global Commodity Insights, якія прыводзіць Financial Times.
У 2021 годзе доля расійскага газавага экспарту дасягала 40%.
Апытаныя выданнем эксперты папярэджваюць аб энергетычных рызыках для Еўропы, адным з якіх з'яўляецца аднаўленне попыту на газ. Менавіта масавае скарачэнне спажывання дазволіла назапасіць газ у сховішчах і знізіць кошты.
Паводле разлікаў S&P, попыт на газ у Еўропе за 2023 год павінен быў знізіцца на 7%. У аналітычным агенцтве паказваюць, што ўлады ў Еўропе спакойныя ў дачыненні да сітуацыі з газам, што можа быць «ілжывым суцяшэннем». «Я не думаю, што ў нас ёсць добрае ўяўленне пра тое, дзе знаходзіцца раўнаважны ўзровень попыту», — адзначылі ў S&P Global Commodity Insights.
У Еўрасаюзе завяршаюць распрацоўку газавай рэформы, якая дазволіць краінам цалкам забараніць імпарт газу з Расіі і Беларусі, нагадвае FT. Паводле ацэнкі экспертаў і чыноўнікаў, гэта дапаможа паступова знізіць імпарт да нуля без сур'ёзных наступстваў для газавага рынку Еўропы. У Еўракамісіі называюць правілы, якія дазволяць уладам дзяржаў забараніць рэзерваванне магутнасцяў у газаправодах і тэрміналах пад расійскі газ, «прапарцыйным і мэтанакіраваным спосабам» для краін ЕС скараціць пастаўкі з Расіі без выплаты значнай кампенсацыі за невыкананне кантрактаў.
Цяперашняя сітуацыя ў Еўрасаюзе з газам рэзка кантрастуе з становішчам у 2022 годзе, калі еўрапейскія краіны, пазбавіўшыся трубаправодных паставак з Расіі, рэзка пачалі скупляць ЗПГ у разгар энергетычнага крызісу і імклівага росту коштаў паліва. Тады еўрапейскія базавыя цэны на газ перавысілі €300 за мегават-гадзіну, нагадвае FT, а цяпер газавыя цэны ў дзесяць разоў ніжэй, чым яны былі на піку крызісу.
Узровень запоўненасці сховішчаў значна перавышае сярэдні паказчык за папярэднія пяць гадоў.
Аб планах выкарыстоўваць будучы механізм адмовы ад расійскага ЗПГ ужо паведамілі ўлады Фінляндыі. Дзяржкампанія Gazum была вымушаная працягваць закупляць у «Газпрама» мінімальныя аб'ёмы паліва ў адпаведнасці з кантрактамі. Хельсінкі лічаць, што да 2025 года дзякуючы газавай рэформе атрымаецца ад гэтага адмовіцца.
Як раней тлумачыла FT, пераважна газавая рэформа распрацоўваецца для ціску на Аўстрыю і Вугоршчыну, каб тыя зніжалі залежнасць ад расійскага газу.